Geachte heer George Orwell,
Hoewel het al 72 jaar geleden is dat u uw laatste adem heeft uitgeblazen en ik geenszins in bovennatuurlijke krachten geloof die het mogelijk maken dat de doden op de een of andere manier in contact staan met de levenden, heb ik toch geen andere keuze dan u te schrijven.
Ergens fysiek aanwezig zijn is namelijk voor u nooit een voorwaarde geweest om de mens en de gemeenschap aldaar te begrijpen. Immers, heeft u in Animal Farm de Sovjet-Unie onder Stalin niet zo meesterlijk beschreven zonder daar ooit een stap te zetten?
Ik kan niet anders dan u schrijven, beste heer Orwell, omdat de lentewind die normaal gesproken ons zou moeten behagen tegenwoordig aanvoelt als een touw van twijgen en riet om de ziel. We zijn in deze 21ste eeuw voer voor de muil van de duisternis. Het gaat niet zo goed met ons, meneer Orwell. En deze tragedie is samen te vatten in een zin die u ongetwijfeld de stuipen op het lijf zal jagen: de wereld is overgenomen door de Benjamins en de Mollies, u weet wel, de twee bijpersonages uit uw Animal Farm.
Ik doe mijn ogen dicht en hoor u zeggen: ‘Wat erg, o wat erg…’ U heeft het vast niet kunnen voorspellen, maar de oude ezel Benjamin heeft zich in ons allen genesteld en viert zijn passieve cynisme in deze voor hem meest ideale habitat.
Onheil
Wij, de Benjamins van 2022, hebben over alles een mening, twitteren en facebooken ons een ongeluk en verroeren als het er op aankomt geen vinger om wat dan ook. Zoals Benjamin het onheil van de veranderingen op de boerderij zag aankomen maar geen poot uitstak, zo zien ook wij alles met lede ogen aan. We zijn verslaafd aan het zalvende effect van de likes op sociale media en blijven geen nacht wakker omdat we last zouden moeten hebben van een slecht geweten.
Nu moet ik Benjamin de ezel nageven dat hij als eerste doorhad dat het arme werkpaard Boxer niet naar een andere boerderij werd overgebracht maar naar een slachthuis. Hij was nog in staat om in grote woede uit te barsten en naar de anderen te balken: ‘Idioten, idioten…’
Wij zijn zelfs daartoe niet in staat. Om u een voorbeeld te geven: onlangs heeft de krant waar deze brief is gepubliceerd* onthuld dat een vrouw in de tweede grootste partij van het land door een invloedrijke man stelselmatig gestalkt, bedreigd en gechanteerd is. We hebben er weliswaar schande van gesproken omdat blijkt dat de partijleiding alles wist en de man in bescherming heeft genomen, maar u moet weten dat we de nieuwe Benjamins zijn en dat we onze ezelskoppen weldra naar een andere kwestie zullen omdraaien om ook daarover een of twee dagen hevig over te twitteren.
Mollies
Beste George – ja, we tutoyeren de jongere, oudere en de dode tegenwoordig – en de andere helft bestaat tegenwoordig uit de Mollies. Mollie, het prachtige paard in uw boek dat niets liever wil dan naar het meertje gaan om in de waterspiegeling zichzelf te bewonderen. Het ijdele beest dat nul interesse heeft in de omwenteling op de boerderij en alleen wil weten of na de revolutie nog steeds suikerklontjes te verkrijgen zullen zijn.
Onze Mollies zitten op Instagram en TikTok, George. En wat dat betekent voor onze wereld zal ik weer met een voorbeeld duidelijk maken: De onthulling over de vrouw in de tweede grootste partij van het land waar ik het over had, onze Mollies weten niet eens van het bestaan van die vrouw. Ook niet van de man die haar het ravijn heeft ingeduwd. Ook weten ze niet dat de partijleiding, met nota bene een vrouw aan het hoofd, die vrouw in het ravijn heeft gelaten.
De wereld is dus in de 72 jaar dat jij dood bent overgenomen door die bijpersonages van jou. Dat is erg, maar nog erger is dat jij er niet meer bent om dit alles te duiden, te beschrijven… Je bent er niet meer om met je pen, die genialiteit in prachtige eenvoud had weten te verpakken, ons de weg te wijzen. Het is nu lente in het jaar 2022, George. De wind wurgt ons omdat de mensen niet meer de capaciteit hebben om samen iets tot stand te brengen, iets te veranderen.
En omdat de door een machtige man gestalkte, gechanteerde, bedreigde vrouw in verwonde toestand nog altijd in het ravijn zit.
*Deze column verscheen eerder in de Volkskrant en is hier met dank aan de uitgever en Erdal Balci geplaatst.
Foto: still uit de persconferentie van Sigrid Kaag over de onthullingen in de Volkskrant
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
