Voor zijn jeugdvriend is het misschien te laat. Maar volgens columnist en schrijver Erdal Balci zit een nieuwe generatie te wachten op een alternatief Links, dat de mouwen opstroopt en dat het individu niet aan zijn lot overlaat.
Een paar maanden geleden vroeg Eddy Terstall mij of ik mee wilde werken aan een links manifest. Ik omarmde dat idee, werkte hard aan de tekst, stapte na wat meningsverschillen er uiteindelijk uit, maar hecht nog steeds veel waarde aan het idee dat een alternatief Links opstaat in dit land. Dat alternatief komt vooral in deze rumoerige tijden, waarin een heftig debat wordt gevoerd over de multiculturele samenleving, als geroepen. Vrij Links is in mijn ogen dan ook niets anders dan een eerlijke, linkse reflex op de kwesties van onze samenleving. Het is olie die de initiatiefnemers tussen de tanden van een door roest en viezigheid haperende machine gieten, om die weer aan de praat te krijgen. Of zie het als een megafoon die de hele dag door de straten klinkt: ‘De mens moet centraal staan. De mens en niets anders…’
Een jeugdvriend van mij die niet meer met me praat, is met zijn hele bestaan misschien het beste voorbeeld van het falen van de multiculturele samenleving zoals Nederland, en vooral Links, er mee is omgegaan. Die vriend van lang geleden kom ik zo nu en dan tegen op straat. Hij draaft dan tussen het voornamelijk allochtone publiek door en kijkt mij vluchtig in de ogen. Na een korte aarzeling duikt hij wel eens weg achter een ongemotiveerd ‘hallo’. Met een licht kromme rug verdwijnt hij vervolgens in de zijstraten van de hoofdstraat van de zwarte wijk.
Ik steek dan een sigaret op en denk aan het drama van deze man die zo vurig verlangt naar de huid van andere mannen, maar er nooit voor uit kan komen. Hoe meer ik aan hem denk, hoe meer ik tot het besef kom dat de kleine glimlach die hij op mij werpt er een van minachting is. Zijn snelle blik is een van veroordeling: ik, de zogenaamde jonge guerrillastrijder had me losgekoppeld van geloof, tradities en taboes. Ik spoorde de rest ook aan om hetzelfde te doen. En toen ging ik weg, ben te lang weggebleven en heb mijn vriend, die bij de allerbelangrijkste stap van zijn leven alle hulp van de wereld kon gebruiken, aan zijn lot overgelaten. In een land waar men de multiculturele samenleving koesterde, maar niet het individu dat daaraan ten prooi viel, was hij moederziel alleen. Met het gevolg dat hij nooit een stap heeft kunnen zetten naar bevrijding, op is gegaan tussen de menigte, met een Turkse vrouw is getrouwd, kinderen heeft gemaakt en zich misschien schaamt voor het feit dat ik als enige wel alles weet.
Die jeugdvriend van mij is niet de enige persoon in Nederland die slachtoffer is geworden van het dominante idee dat Nederland een multicultureel land is en dat er verder niet over gepraat kan worden. Een land waarin alle culturen gezellig naast elkaar leven is heel lang het doel op zich geweest. Met alle negatieve gevolgen voor de mens die zich wil emanciperen en zich wil loswrikken van de ketenen van zijn eigen groep. Het multiculturele gedachtegoed is in Nederland verworden tot de pakezel van een etnisch-nationalistische agenda en heeft de maatschappij inmiddels opgedeeld in allerlei subgroepen die onzichtbare muren om zich heen hebben gemetseld. Achter die muren houden zich niet alleen de mensen schuil voor de buitenwereld, maar ook de duizend misstanden.
De mens is meer dan de cultuur waartoe hij behoort. Beschermen van alle culturen en daar met alle respect mee omgaan klinkt heel nobel, maar het heeft verstrekkende gevolgen voor de individuen binnen die samenlevingen. Deze houding verlaagt het individu tot slechts een apparaat binnen die cultuur en is onze Westerse maatschappij en onze moderniteit onwaardig. De mens emancipeert uiteindelijk, niet de cultuur. Daarom zou in deze diverse maatschappij waarin we leven de nadruk bij de mens gelegd moeten worden. Niet de rechten van de religieuze organisaties, etnische groeperingen, de nationaliteiten moeten voorrang hebben, maar de rechten van het individu.
Het is dan ook tijd dat Links, dat altijd vanuit de universele waarden uitgaat en de nadruk altijd op de mens en diens persoonlijke emancipatie hoort te leggen, de mouwen opstroopt voor deze uitdaging. Het initiatief voor Vrij Links kan ik niet anders dan koesteren, omdat ik weet dat de harten van de initiatiefnemers voor dit gemeenschappelijke doel kloppen. Die jeugdvriend van mij heeft zijn leven binnen de muren, die zijn gemeenschap met de hulp van politiek-correcte Nederlanders heeft opgetrokken, doorgebracht. Voor hem is het misschien te laat. Maar de nieuwe generaties wachten op dappere, linkse mensen.
Erdal Balci is onder meer journalist, columnist voor de Volkskrant en schrijver van de romans De mooiste leugen en Simonehh en mijn tweelingbroer