Het is bijna tijd om te stemmen, maar het drugsbeleid is niet een onderwerp wat ten tafel komt bij de debatten. De waarschijnlijke winnaars VVD, BBB, PVV en ook het NSC zijn voor een harde aanpak (met voor sommigen de uitzondering van het gedoogbeleid voor cannabis). Maar zijn de nu verboden drugs echt zo gevaarlijk als deze partijen zeggen? Zou het niet juist een goede zet zijn om sommige drugs te legaliseren of op zijn minst te decriminaliseren? Wat zou dat opleveren en op welke partijen moet je dan wel stemmen?
Als we kijken naar welke drugs het gevaarlijkst geacht worden, dan blijkt uit onderzoek dat na crack en heroïne, tabak op de derde plek staat en alcohol op de vierde! Qua mate van verslaving staat tabak ook op drie en alcohol op plaats vijf – net na methamfetamine. Ook staan deze twee (sommigen zeggen hard) drugs in de top 4 van sociale- en individuele schade en chronische giftigheid. Meten we dan niet ontzettend met twee maten in vergelijking tot alcohol en tabak?
Schattingen, want niemand kan het precies zeggen, melden dat zeker 60 á 70% van de politiecapaciteit naar ‘the war on drugs’ gaat. Volgens een onderzoeksartikel van Follow the Money en een onderzoeksartikel van Ferd Grapperhaus (voormalig VVD-minister van justitie en veiligheid) gaat het totale bedrag dat jaarlijks besteed wordt om zeker 4 miljard euro!
Legaliseer en je bespaart dus een hoop geld aan de bestrijding van iets dat blijkbaar niet eens zo onveilig is voor ons als altijd gezegd wordt. Tevens haal je criminelen de wind uit de zeilen. Bestrijding van drugscriminaliteit is vaak verspilde moeite en tijd die gestoken had kunnen worden in de bestrijding van seksueel geweld, mishandeling, kinderporno, en vermogensdelicten, om maar een paar voorbeelden te noemen. Voor het milieu is legalisering ook beter, want dan komt er ook een legale weg om drugsafval te vernietigen. Overigens zal het mij niet verbazen als daardoor kwetsbare jongeren, die vaak geronselde slachtoffers zijn, een kansrijkere toekomst krijgen. Er is immers meer tijd en geld over om deze jongeren te begeleiden én ze kunnen minder makkelijk snel geld verdienen met de handel in drugs.
Stel dat we drugs gaan reguleren als ware het alcohol. Dus ook met een minimumleeftijd, controle op inhoud, maximumhoeveelheid werkende stof per eenheid en geen vervuiling, vergunningsplicht voor verkoop inkoop en teelt, waardoor het voor degene die het tot zich neemt veiliger is en het product traceerbaar is. Hierdoor ontstaat er een bovengrondse markt met alle voordelen van dien, zoals belastinginning over het product, bedrijvigheid van allerhande toeleveranciers, en controlerende instanties. Probleemgebruikers zullen makkelijker en eerder aan de bel kunnen trekken bij goed toegankelijke instanties, want daar kan dan meer aandacht naar toe.
Portugal zou je op het gebied van decriminaliseren een gidsland kunnen noemen, maar zelfs in Duitsland zijn ze nu cannabis aan het legaliseren voor persoonlijk gebruik. In Portugal zijn alle drugs sinds 2001 gedecriminaliseerd voor persoonlijk bezit. In 2001 was het aantal drugsgerelateerde sterfgevallen in Portugal gelijk aan het EU-gemiddelde, daarna werd het verschil steeds groter waarbij dit voor Portugal positief uitvalt. In 2019 had Portugal 6 drugsdoden per miljoen inwoners (15-64jr). In Nederland was dit meer dan 2,5 keer zoveel (in totaal 258 doden op 17 miljoen inwoners). Ter vergelijking: het aantal aan alcohol gerelateerde Nederlandse sterfgevallen was in 2021 9 keer hoger dan het aantal drugsdoden! De voornaamste oorzaak voor drugssterfte in Nederland zijn overigens opioïden (50%), waarbij men helaas geen onderscheid kon maken tussen voorgeschreven pijnstillers en zelf gekochte. Vanaf 2014 is de stijging van het aantal doden voornamelijk toe te schrijven aan opioïden.
De decriminalisering in Portugal is niet regelloos. Drugs kunnen geconfisqueerd worden en bij verdenking op milde of ernstige problematiek kan de persoon in kwestie een niet verplichtte verwijzing krijgen naar hulpdiensten, die over het algemeen als steunend beschouwd wordt door de mensen die dit aangereikt krijgen. Dit komt echter zelden voor. In Portugal ziet men drugsgebruik als een gezondheidsonderwerp in plaats van een justitieel onderwerp. Na decriminalisering is het percentage drugsgerelateerde gevangenen dan ook gedaald van 40% (ver boven het EU-gemiddelde) naar 15,7% in 2019 (net onder het EU-gemiddelde).
Het is duidelijk dat een progressief drugsbeleid aan veel andere vlakken raakt en een positief effect kan hebben. Er zijn dan ook partijen die vormen van decriminalisering of legalisering wél voor staan. GroenLinks-PvdA wil een harde aanpak voor topcriminelen in het drugscircuit en tegelijkertijd softdrugs en andere drugs die aantoonbaar weinig risico met zich mee brengen legaliseren. SP, PvdD en VOLT gaan in meer of mindere mate voor legalisering en decriminalisering. D66 wil vooral veel onderzoek, maar wil ook de thuisteelt van cannabis legaliseren en de testcapaciteit uitbreiden. Samen met de SP, PvdD én GroenLinks-PvdA willen ze legalisering van de gehele cannabisketen. Dus wil je dat er van die 4 miljard per jaar meer geld gaat naar belangrijke zaken als seksueel geweld of zorg of wonen en dat kwetsbare jongeren goed geholpen worden: stem dan SP, PvdD, VOLT GroenLinks-PvdA of eventueel D66.
Kortom: stof tot nadenken en vooral nóg een reden om te gaan stemmen!
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
