In Letland wordt het ongevaccineerde parlementariërs verboden om hun zetel te gebruiken. Een EU-land, nota bene. En in de categorie minder erg maar ook erg: in Oostenrijk wordt deze week een lockdown ingesteld voor ongevaccineerden. Ze mogen alleen met een testbewijs van en naar hun werk en een korte wandeling buitenshuis maken.
Een van de harde consequenties van het 2G-beleid. 2G wil zeggen dat alleen geprikte en genezen mensen nog toegang hebben tot publieke ruimten. Nog los van de vraag of 2G de besmettingen beter laag houdt dan 3G, heb ik ook morele bezwaren tegen de 2G-regeling. Bezwaren die eigenlijk ook voor het systeem van de QR-toegang gelden, maar hier nog in hogere mate omdat hier de keuzevrijheid voor vaccintegenstanders is weggehaald.
Zwaktebod
Los van dat het wat mij betreft dom is om geen vaccin te nemen, wil ik het toch opnemen voor de 2G-gedupeerden. De overheid heeft blijkbaar onvoldoende vertrouwen bij de burgers om mensen te overtuigen van het nemen van een prik die de kans op ernstig lijden of dood enorm verkleint. Het zwaktebod om tot verkapte dwang over te gaan, gaat er bij mij niet in.
Hetzelfde gevoel had ik bij het initiatief eerder dit jaar om over te gaan tot een zestigminsamenleving. Daarbij werd opgeroepen tot zelfisolatie van zwakkeren zodat de vermeende viriele mensen konden blijven socialiseren. Ook daar was sprake van uitsluiting van een groep van het openbare leven. Daar zit uiteraard een verschil in; de uitgeslotenen in het zestigminplan hadden minder keuze. Het risico op virusbesmetting is voor zwakkeren rationeel gezien natuurlijk veel groter dan de zeldzame bijwerkingen van het vaccin.
Maar in beide gevallen werden burgers tot een keuze gedwongen die zij zelf als gevaarlijk zagen.
Schrikbeeld
Dat de vaccins het overgrote deel van de ziekenhuisopnames voorkomt, is geen serieuze discussie meer. Hadden we bij de deltavariant geen vaccins gehad, dan was het leed niet te overzien geweest. Een glimp van dat schrikbeeld kunnen we zien in verschillende Balkanlanden, waar het aantal zieken en doden angstwekkend stijgt. En de Europese landen waar de maatschappij veel meer open kan dan hier, hebben veel geprikten. Sommige landen zijn zelfs al bezig met boosterprikken. Waar wij overigens te laat mee zijn om een catastrofe in de ziekenhuizen te voorkomen.
Maar toch, lichamelijke integriteit is een heel groot goed. Dus directe of indirecte dwang tot vaccinatie gaat heel ver. Te ver.
Zorgruimte
En wat is dan het alternatief om de zorg te ontlasten? Hoe zorg je er dan voor dat operaties voor hartkwalen of kanker toch kunnen doorgaan? Want het is net zozeer een moreel standpunt op coûte que coûte te staan voor het recht van mensen om na een heel leven belasting te betalen ook medische hulp te krijgen in geval van ziekte of ongeluk. Ook dat is een onwrikbaar moreel principe. En dat principe komt op de tocht te staan als er te veel verspreiding is van het virus. Een coronapatiënt heeft veel meer zorgruimte nodig dan een hartpatiënt, door de besmettelijkheid. En de doodsdreiging voor deze patiënt is even acuut als die van een hartpatiënt. En de medische code vereist: treat first what dies first. En beide ziekten voldoen aan de status van acute en directe doodsdreiging. En je kunt gelukkig niet zeggen: de patiënt heeft verzuimd zich optimaal te beschermen door vaccinweigering. Want dan kun je net zo goed zeggen: de hartpatiënt rookte een pakje per dag of at te veel. Waar is dan de grens?
Maar dan blijft staan: als je dan tegen de QR-code bent en tegen de zestigminmaatschappij, waar ligt dan de oplossing?
Tegenbod
Ook het opschalen van ic-capaciteit is niet iets dat op korte termijn realistisch is, want er is simpelweg nog onvoldoende personeel. Dat is een vervelende realiteit, maar wel een realiteit. Diezelfde realiteit eist van mij als tegenstander van de QR-code en de zestigminmaatschappij ook een tegenbod. Een strategie die hout snijdt.
Een betere communicatiestrategie qua open en faire voorlichting zou een deel van de oplossing kunnen zijn, maar ik stelde hierboven al vast dat daarvoor bij veel mensen het vertrouwen in de overheid ontbreekt. En dat is niet zo vreemd gezien de recente schandalen en brokkenmakerij van de politiek.
Dan blijft er niet veel anders over dan een pakket maatregelen dat iedereen in gelijke mate treft en dat geen onderscheid maakt tussen de verstandigen en onverstandigen. En dat kan ook bijna niet meer anders. Een QR-systeem helpt blijkbaar onvoldoende om het aantal besmetting te breken. We zitten nog midden in de exponentiële groei en er lopen op dit moment rond een half miljoen besmette Nederlanders rond. Het lijkt wel voor een groot deel om jongeren te gaan, dus wellicht valt de onmiddellijke stijging van het aantal opnames mee. Zo niet, dan barst de zorg al vroeg uit haar voegen en de vaccinatiegraad is nog te laag om dit te remmen. Dat is de duistere wiskunde waarmee we te maken hebben. Allemaal. Voor- én tegenstanders van 2G.
Deze column verscheen eerder bij de Telegraaf en is hier met toestemming van, en dank aan, de uitgever en Eddy Terstall gepubliceerd door Vrij Links.
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
