Ik gebruikte een term die ik niet had moeten gebruiken. Een term waaraan sommigen aanstoot namen. Ik noemde een bepaalde houding van de Haagse politiek ’politiek autistisch’. Ik kreeg reacties, ook vanuit mijn eigen omgeving, dat het koppelen van autisme aan negatief gedrag niet fijn is.
Normaal ga ik, wanneer iemand zegt dat ik een term niet mag of moet gebruiken, daarover wel even goed nadenken en meestal besluit ik dan om die woorden toch te gebruiken. Je bent immers als je schrijft alleen aan je geweten en je creatieve intuïtie verantwoording verschuldigd. Ook nu ging ik denken. Waarom is politiek autistisch dan anders dan politiek doof of politiek blind?
Beide termen had ik ook kunnen gebruiken. Ik besloot hier vol overtuiging bakzeil te halen. Ik ken autisme vanuit mijn vriendenkring. Een poosje geleden belde een vriendin van mij of ik wilde helpen bij de financiering van een huis voor autistische kinderen in Friesland. Een van haar kinderen heeft die aandoening. Ik begrijp inmiddels dat autisme niet alleen in vele gradaties voorkomt, maar ook verschillende eigenschappen heeft en die soms slechter doen functioneren, maar soms ook beter. Zo zijn autisten vaak preciezer en hebben ze minder moeite met het out of the box denken dan niet-autisten.
Papieren plafond
Ik kwam op de gewraakte term toen ik een passage van de klimaatagenda van het nieuwe kabinet las. ’Het kabinet is ervan overtuigd dat de inzet van biomassa nu en richting 2030 en 2050 noodzakelijk is voor de verduurzaming van onze economie en het realiseren van de klimaatopgave.’ En die klimaatopgave komt neer op het halen van een papieren plafond waar het gaat om groene energie. Waarbij biomassa via een zeer kromme denktrant in die groene categorie wordt geplaatst.
Ja, biomassa is organisch, maar de stook ervan zorgt juist voor een enorme CO2-uitstoot en is dus vrij funest voor de bestrijding van de opwarming van de aarde. In 2016 riep de Tweede Kamer op te stoppen met het subsidiëren van biomassa als brandstof in kolencentrales. Toenmalig minister Henk Kamp kondigde aan dat hij zonder de biomassa het klimaatdoel voor 2020 niet zou halen. Dus gingen we tegen beter weten in door met het kappen van bossen, hier en in armere streken, waar men gevoelig is voor de kapsubsidies.
Estland is een goed voorbeeld. In feite wordt dat land omgekocht met belastinggeld, ten nadele van bos en dier en ten nadele van het klimaat. Maar ten voordele van ’de doelstelling’, oftewel het boekhoudkundige foefje waarmee individuele Nederlandse bestuurders dan kunnen pronken. Doelstellingen halen staat goed op je cv. Ten koste van wat staat er dan meestal niet bij.
In deze context stond ik weer bijna op het punt om de term politiek autisme te gebruiken. Omdat ik deze opstelling van het nieuwe kabinet zie als voortkomend uit een ongevoeligheid voor prikkels. In dit geval prikkels vanuit de publieke opinie, vanuit de ratio en vanuit het geweten.
Oogkleppen
Ik kan het inderdaad misschien beter politiek blind of politiek doof noemen. Enerzijds uit eerbied voor het autisme in mijn vriendenkring, maar ook omdat het betere termen zijn in dit geval. Men ziet en hoort niet wat redelijk is en stormt met oogkleppen en oordoppen op vooruit. Het moet in hun ogen ’zo’ en niet anders. Want: ’de doelstelling’.
Dus men gaat klakkeloos door met iets dat wel op papier klopt, maar niet in de echte wereld. En ik zei toch al dat autisten preciezer zijn en beter out of the box kunnen denken. Het zijn dus geen autisten.
Deze column verscheen eerder bij de Telegraaf en is hier met toestemming van, en dank aan, de uitgever en Eddy Terstall gepubliceerd door Vrij Links.