Van mijn vrienden gaan er flink wat als rebel door het leven. Ze stellen zich op tegen heersende meningen of de gevestigde macht. En ik heb er zelf ook een handje van om de non-conformist te spelen of zelfs te zijn. Als je mij in je organisatie hebt, kun je er donder op zeggen dat ik het een en ander wil veranderen. Misschien dat ik daarom wel met overtuiging ’nee’ kon zeggen, moest zeggen zelfs, toen de PvdA me ooit voor de Kamerlijst vroeg.
Ik had namelijk het beste voor met de partij waarvan ik lid was en nog steeds ben. Binnen no time zouden ze een lijst Terstall hebben. Ik wil namelijk altijd precies dat doen en dat zeggen wat ik zelf wil. Heel onvolwassen, ik weet het. En omdat ik dat weet, heb ik me vanaf dat moment gewoon gefocust op het zijn van filmregisseur. Naast bondscoach de enig overgebleven dictatoriale functie in dit beschaafde landje.
Veel van mijn vrienden zijn dus erg van het zich tegen zaken afzetten. Op zich is dat heel gezond. Een kritische houding hoort bij gezond burgerschap. Ze zetten zich ook vaak af tegen dingen die weliswaar feilbaar, maar waardevol zijn. Ik wil bijvoorbeeld bijna alles veranderen aan de EU, maar ik hecht wel aan een verenigd Europa. Wel bestaande uit onafhankelijke landen uiteraard.
Verschil
Een paar vrienden van mij willen de EU helemaal afschaffen omdat ze de EU ondemocratisch en corrupt vinden. Nu is de EU niet het toonbeeld van doorzichtigheid en inspraak, maar een verbeterde EU kan dat in theorie ooit worden. Anders dan bijvoorbeeld Rusland.
Niet dat ik vrienden heb die weglopen met het Russische regime, maar ik heb wel de indruk dat sommigen, ook sommige van mijn vrienden, niet goed begrijpen hoe immens het verschil is tussen een civiele samenleving als de onze, met alle onvolkomenheden die daarbij horen, en een totalitair regime.
De bemoeizucht van ’Brussel’ valt natuurlijk in het niet bij de invloed die regimes in Rusland of China op de levens van hun ingezetenen uitoefenen. Of de regimes van Iran, Venezuela of Saoedi-Arabië.
De autonomie van Nederland zou op het spel staan door Brussel. Nee. Want dat beslissen we uiteindelijk nog altijd zelf. Wanneer Nederland in meerderheid zou besluiten om uit de EU te stappen, dan gaat Nederland uit de EU. Zo werkt dat in westerse democratieën, of in democratieën in het algemeen.
Geweld
Nogmaals: ik vind het van cruciaal belang om scherp te blijven toezien op het democratische gehalte van de Europese Unie en de beslissingsbevoegdheid van het electoraat van de verschillende landen, daar waar het de eigen leefomgeving aangaat of de besteding van eigen belastinggeld, maar het concept van een sterk conglomeraat van democratische Europese landen is me veel waard.
Dwars zijn, dwars denken: dat is heel belangrijk. Zonder non-conformisten is er nooit vooruitgang. Tegenspraak is kapitaal in het democratische debat.
Ik denk alleen dat veel van mijn vrienden die zich kritisch en rebels zouden opstellen, ook dwarsdenkers zouden zijn wanneer ze in een echte dictatuur zouden leven. Juist zij zouden dat zijn. En enkelen van hen zouden ook de moed hebben om daar, in zo’n dictatuur, in het openbaar kritisch te zijn op de macht. Met alle gevolgen van dien.
Deze column verscheen eerder bij de Telegraaf en is hier met toestemming van, en dank aan, de uitgever en Eddy Terstall gepubliceerd door Vrij Links.
Beeld: SIphotography/Depositphotos
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
