‘De andere kant van emancipatie’

Toen Elianne van Turennout op deze site schreef dat echt feminisme nog ‘hard nodig’ was, kreeg ze veel reacties, waaronder negatieve. Een aantal kwam van mannen die weliswaar niet tegen het feminisme zijn, maar die zich ook niet gehoord voelen. Als aanvulling op haar eerdere artikel kijkt Elianne naar wat deze mannen missen. ‘Zijn wij misschien een beetje vergeten dat gelijkheid tussen geslachten beide kanten op gaat?’

Laat ik beginnen met mijn indruk dat wij als links, en zelfs als progressief links, misschien wel een beetje hebben gefaald. Op mijn stuk over feminisme kwamen er heftige reacties, waarmee nog eens bevestigd werd dat feminisme inderdaad een beter imago nodig heeft. Er waren eigenlijk twee groepen te herkennen. Eén groep was pure vrouwenhaat: ‘als vrouwen meer betaald willen worden, moeten ze maar minder zuigen in hun werk.’ Ook was er een groep mannen die op zich niet tegen mijn artikel over feminisme was, maar zich niet gehoord voelde. Het artikel wat je nu leest is dan ook geen verdediging van mijn artikel, maar een aanvulling.

Zijn wij misschien een beetje vergeten dat gelijkheid tussen geslachten beide kanten op gaat? Deze vraag heb ik mezelf jaren geleden al gesteld. Dat is ook waarom ik in mijn feminisme-artikel voor een individueel in plaats van voor een intersectioneel feminisme pleitte. Bij intersectioneel feminisme is de witte man in de westerse samenleving automatisch het meest bevoordeeld. Ook al zijn er theoretisch een heleboel intersecties/hokjes, er wordt in de praktijk vaak alleen gekeken naar ras, geslacht, geaardheid en, als je mazzel hebt, naar uiterlijke handicaps.

Als je een witte heteroseksuele man bent in een gezond lichaam, kun je waarschijnlijk al raden dat jouw issues vaak niet worden erkend door intersectionele denkers. Jij ontvangt alle voordelen van de maatschappij, dus wat kan jouw probleem nou zijn? Zij zeggen niet dat je het niet moeilijk kan hebben, ‘maar met je privileges is het toch wel minder erg, hè?’ Dat is ook waarom met name witte mannen zich niet gehoord voelen.

#MeToo

De #MeToo-beweging noemt regelmatig het probleem dat vrouwen die seksuele intimidatie of misbruik hebben meegemaakt, vaak niet worden geloofd. Dat is waar, maar mannen worden nog veel minder vaak geloofd. Uit een onderzoek van de Universiteit van Missouri uit 2014 blijkt dat 43% van de ondervraagde mannen wel eens seks tegen zijn wil heeft gehad. In 95% van de gevallen was het een vrouw die als agressor werd aangeduid. Bij 18% werd ook gebruik gemaakt van geweld.

Als je als man wordt geloofd, heb je zelfs nog kans om uitgelachen te worden als de dader een vrouw is. Het slachtoffer wordt beschaamd, omdat hij een vrouw niet aan zou kunnen, of omdat hij geen seks wil. Je bent een man, dus dan wil je dat toch? Dit soort gedachten zijn victim blaming. In de sociologie zouden ze het concept toxic masculinity noemen, maar ik heb daar moeite mee. Het concept van mannelijkheid is tegenwoordig vrij wazig gedefinieerd, terwijl intersectionele denkers neigen alleen de nadruk te leggen op kwesties van macht en overheersing. Daardoor voelen mannen zich vaak weggezet als een stel neanderthalers, die vrouwen nog steeds hun grot in willen sleuren en alles wat anders is dan wit, ‘cisgender’ (iemand die zich identificeert met het eigen biologische geslacht) en heteroseksueel graag willen onderdrukken.

Andere maatschappelijke problemen

Hoewel het stereotype is dat mannen stabiel zijn en vrouwen emotioneel, blijkt uit onderzoek van het CBS dat mannen veel vaker zelfmoord plegen. Hier zou de sociologische toepassing van toxic masculinity terecht zijn, omdat mannen hun emoties niet mogen laten zien. Daarom baal ik dat intersectionele denkers het woord vaak alleen toepassen op fysiek en seksueel geweld, overheersing en onderdrukking. Mannen zouden geen emotie tonen, omdat zij hiermee ‘macht’ zouden verliezen en daardoor niet kunnen overheersen.

In een goed functionerende economie kan het juist zijn dat jonge mannen vaker overlijden door de eventuele stress op hun werk. En waar moet een man heen als hij slachtoffer is van huiselijk geweld? Ruim 40% van de slachtoffers is man. Bijna alle daders van huiselijk geweld zijn mannen, maar moet je daarom de mannelijke slachtoffers laten stikken? Vaak hoor je een aantal linkse activisten op een ironische manier zeggen: ‘Arme witte mannen!’ Als jij een groot deel van je potentiële bondgenoten wil wegjagen, moet je dit gedrag vooral volhouden.

Is het verbazingwekkend dat Forum voor Democratie groeit?

Als een Yernaz Ramataursing opkomt voor ‘mannenrechten’, is dit een soort hart onder de riem. Als de Volkskrant aan Theo Hiddema vraagt of hij Thierry Baudets uitspraak deelt dat vrouwen minder ambitieus zouden zijn, zegt hij: ‘Misschien is dat ook wel zo. Vrouwen die ertoe doen hebben zich nooit tot het feminisme willen bekeren. Feministen zijn allemaal slonsjes, die een verklaring zoeken voor hun eigen armzaligheid.’ Dan heb ik Jesper Jansen nog niet gehad, die zichzelf profileert als ‘anti-feminist’. Tegen de Volkskrant zegt hij: ‘Jonge mannen voelen zich het minst aangemoedigd of gewaardeerd, dus die komen af op een bemoedigende vaderfiguur’, doelend op Jordan Peterson.

Hoewel Jesper een punt heeft, is Peterson niet de oplossing voor jonge mannen. Als die zijn zin krijgt, gaan wij terug in de tijd, waarin iedereen monogaam en heteroseksueel is – zonder anticonceptie, want dat ‘veroorzaakt chaos’ – en waar seks alleen binnen het huwelijk plaatsvindt. Ook al zegt hij dat dit in deze tijd misschien niet realistisch is, is dit wel zijn ideaalbeeld. Jesper is niet de enige Petersonfan in Nederland. Een aanzienlijke mannelijke schare was afgelopen januari al duidelijk aanwezig bij het evenement De Nederlandse Leeuw in Rijswijk. Peterson werd hartelijk ontvangen door de bezoekers, van wie volgens cijfers van De Nederlandse Leeuw 83% man was. En ook was minstens een derde van die mannen een FvD-stemmer. Van de kiezers die in de laatste landelijke verkiezingen op Forum voor Democratie stemden, was 76% een man. Het is de vraag of deze mannen anders links hadden gestemd, maar er is momenteel wel een links wat tegen hen aantrapt en waar zij zich tegen af kunnen zetten. Het is dan niet verbazingwekkend dat als een partij als Forum voor Democratie zich uitspreekt over een ‘linkse media’ en ‘feministische slonsjes,’ dat mannen zich in ieder geval niet aangevallen voelen en misschien zelfs gehoord.

Dit is onder andere is waarom ik een artikel schreef dat feminisme nog nodig is. Ik wil hier wel het onderscheid maken dat deze drie Forum voor Democratie-heren het over feminisme als vorm van activisme hebben, niet over vrouwen als collectief. Wat ze volgens mij vergeten, is dat vrouwen nu zweven tussen een oud en een nieuw rollenpatroon; op dit moment is de verwachting dat vrouwen aan beide moeten voldoen. Zoals ik al zei in mijn artikel over feminisme: ‘Welke malloot heeft hier tijd voor?’

Ik snap wel waar het beeld vandaan komt, en dat met name mannen dit beeld ook hebben. Zeker als wij praten over intersectionele feministen, krijgen met name de witte mannen overal de schuld van. Wat ik tegen deze intersectionele denkers alleen maar kan zeggen is: of je het nou leuk vindt of niet, je hebt deze man ook nodig om progressie te boeken.

Houd de progressie vast

Ook al hebben een aantal topwijven een heleboel bereikt, waardoor het soms lijkt alsof feminisme overbodig is, zijn wij sociaal gezien nog niet van het oude rollenpatroon af. Sterker nog, ik denk dat een aantal rechten juist weer een taboe worden. Misschien juist wel omdat er een hele tijd radiostilte is geweest over belangrijke issues. Misschien wel omdat, zoals ik het in mijn feminisme-artikel noemde, feministen te veel bezig zijn met intersectionele hokjes.

Laten wij bijvoorbeeld abortus erbij pakken als verworven recht dat in de taboesfeer komt. Van de 55-plussers is driekwart nog altijd voorstander van abortus, maar onder jongeren (18-34 jaar) is dat beduidend minder, namelijk 66%, zo blijkt uit een onderzoek uit 2016 dat TNS-Nipo heeft uitgevoerd voor de SGP. Waarom haal ik hier abortus aan over een artikel wat gaat over mannenrechten? Omdat een ongewenste zwangerschap ook impact heeft op mannen: op hun toekomst, financieel, maar ook emotioneel.

Dat het feminisme van nu teveel bezig is met hokjesdenken en non-issues en te weinig met beleid, betekent niet dat wij achteruit moeten gaan in de tijd. Het is niet voor niets dat seculiere landen, waar vrouwen het momenteel het beste hebben, ook de meest gelukkige landen zijn. Wij moeten juist vooruit blijven gaan, en ook de andere kant op denken als wij het over emancipatie hebben.

Dat is ook waarom ik reageer op de reacties die ik heb gekregen. Het is om te laten zien dat er ook feministen zijn die jullie wel horen en die ook progressie willen op het gebied van mannenrechten. Dat kan alleen maar als wij de progressie vasthouden die wij hebben geboekt. Dan kunnen wij ons ook focussen op het zetten van de puntjes op de i. Het wordt namelijk lastig vooruit te werken, als wij tegelijkertijd achteruit in de tijd gaan.

Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.