Het drama begon toen SP’er Sunita Biharie een artikel deelde van partijgenoot Ronald van Raak, met de woorden ‘hij heeft 100 procent gelijk’.
In het artikel, dat Van Raak had geschreven voor het door critici als rechts beschouwde blog ThePostOnline, bekritiseerde hij de partijen Denk en Bij1 en noemde hij deze ‘racistisch’. Als SP-lid ‘van kleur’ kreeg Biharie hierop van regressief links – de mensen die door niet te willen kwetsen regressief in plaats van progressief handelen – uiteraard fellere reacties dan de witte SP’ers. En toen kwam ook extreemlinks om de hoek zetten – de mensen die niet alleen heel erg links zijn, maar ook onverdraagzaam naar anderen. Ze werd onder meer uitgemaakt voor ‘huisslaaf.’ De witte mensen die het voor Biharie opnamen, werden uitgemaakt voor nationalisten en vaak zelfs voor nationaalsocialisten. Ook werden er pogingen gedaan om accounts te hacken.
Ik was een van degenen die het voor Biharie opnam en kreeg een behoorlijk suggestieve bedreiging. Ik werd door iemand van actiegroep De Grauwe Eeuw uitgescholden voor nazi en reageerde daarop laconiek dat ik nu ‘goed kon slapen’. Hij reageerde dat hij wel een ‘andere methode’ had om mij in slaap te krijgen. Natuurlijk kreeg ik geen antwoord toen ik naar die methode vroeg, want dan zou het te specifiek worden – meneer had zelf ook wel door dat hij dan strafbaar was.
Waar regressief links het alleen houdt op regressieve ideeën, wil extreemlinks mensen de mond snoeren ‘by any means necessary’.
Dat geldt ook voor radicaal rechts.
YouTube en de alt-right
David Sherratt en Kraut (echte naam Joseph Lancaster, voorheen Kraut and Tea) zaten voorheen in een YouTube-community die regressief links onder de loep nam. Radicaal rechts infiltreerde in deze gemeenschap, maar bleef zelf buiten schot. Daarom voelden zij zich verantwoordelijk om ook de alt-right aan te gaan pakken en nam Sheratt in 2017 afscheid van ‘anti-reggressief-links’ YouTube. Lancaster bleef er nog in, maar kreeg niet de steun die hij hoopte te krijgen van zijn eigen publiek.
Alle YouTubers die kritiek leveren op de alt-right, zoals David Sheratt, Joseph Lancaster oftewel Kraut, The Liberal Sanity Project en Contrapoints, hebben last gehad van campagnes om te proberen hun video’s van YouTube te krijgen. Bijvoorbeeld door mass flagging: het massaal als ongepast melden van hun video’s. Ook krijgen deze mensen trollenlegers over zich heen die de video’s massaal gaan disliken en die negatieve commentaren plaatsen, waardoor de algoritmes van de videodienst hun filmpjes minder aan de bezoekers aan zullen bevelen. Als deze tactiek niet effectief genoeg is, gaan zij proberen het mensen in het echte leven moeilijk te maken.
Nu is Kraut naar mijn mening iemand met temperament-issues, waardoor hij nog weleens heel onverstandige dingen doet; zo heeft hij bijvoorbeeld een keer contact opgenomen met iemands werkgever, waar ik persoonlijk geen voorstander van ben. Maar de alt-right blijft hem er vals van beschuldigen dat hij mensen hun gegevens online heeft gezet. Zijn moeder is zelfs gebeld dat Joseph zelfmoord gepleegd zou hebben en dat zij zijn lichaam op moest halen.
Dit is gewoon pure terreur, wat onacceptabel is.
Via chatkanaal Discord heb ik met Lancaster gesproken, over hoe de YouTube-community waar hij deel van uitmaakte hem heeft laten vallen. Hij is ontmoedigd om nog kritiek te leveren op radicaalrechts, vertelde hij me: ‘Mijn reputatie is zó beschadigd, ik kan niet eens meer hopen op enig succes van wat ik doe. Dat is eerlijk gezegd wat me nu tegenhoudt, het gevoel dat het allemaal eigenlijk nutteloos is.’
Sommigen zullen dit heel dramatisch vinden. Maar besef goed dat zijn leven enorm beschadigd is door de alt-right. Ze hebben zijn YouTube-carrière kapotgemaakt en zijn familie lastiggevallen.
Lancaster is nu bezig zijn leven weer op orde te krijgen. Ik gaf aan dat het jammer is dat de groei van extreemrechts op minder interesse kan rekenen. Lancaster: ‘Sommigen stuurden me letterlijk privéberichten als “Ik weet dat je niets verkeerd hebt gedaan, maar ik zal je toch veroordelen om kijkers te trekken.”’
Mensen steken elkaar liever een mes in de rug voor goede kijkcijfers dan dat zij extremisme in willen dammen. Dat zegt ongelooflijk veel over hoe men met elkaar omgaat op het internet. Het is ook een van de redenen dat extreemlinks en -rechts zoveel effectiever zijn in hun mediacampagne: zij vormen veel meer een front dan de minder extreme groepen, terwijl de redelijke groepen eigenlijk een grotere meerderheid kunnen vormen.
Monsters aan beide kanten
Misschien moet zowel politiek links als rechts erkennen dat er monsters aan hun eigen kant van het politieke spectrum zitten. Beide kunnen uitersten totalitair zijn in hun gedrag en willen eigenlijk hun oppositie de mond snoeren. Het probleem is dat zij er volledig van overtuigd zijn aan de goede kant te staan, waardoor onethische middelen geoorloofd zijn.
Ik durf niet uit te sluiten dat mensen overgaan op daden. Het is al meerdere malen gebleken dat woorden niet voor iedereen alleen maar bij woorden blijven. Zo kwam er iemand om toen een auto inreed op een demonstratie in Charlottesville. Daarna was er een man in Toronto die op een groep vrouwen inreed. Een paar maanden later was er de synagogeschutter in Pittsburgh en nu is er de Australische moskeeschutter in Christchurch.
De uitspraken van Baudet vergoelijken nooit een doodsbedreiging, zoals een vrouw tijdens het antiracisme-protest van 23 maart naar hem heeft geuit. Dit kan en moet dan ook niet normaal worden. Zo wel, wat is dan de volgende stap? Een aantal jaar geleden zijn hier in Nederland ook al politieke doden gevallen. Toen vond onder andere een milieuactivist dat hij het recht in eigen hand moest nemen en Nederland moest ‘verdedigen’. Daar wijst rechts nog steeds maar al te graag naar terug. Ook het feit dat Wilders beveiligd wordt, is een mooie stok om links mee te slaan.
Waar het van de andere kant gezien wordt als het resultaat van ‘haat zaaien’, wordt het in de eigen hoek gezien als ‘incident’. Ik zou er geen probleem mee hebben als rechts meer kritiek op de eigen kant levert. Waar Volkert van der Graaf wordt gebruikt om links de mond mee te snoeren, mag links niet verwijzen naar Breivik of Tarrant, want dan zou er gegeneraliseerd worden. Daarom ben ik er zo zat van dat rechtse lui links van alles de schuld geven.
Zolang je zelf niet gewelddadig bent geweest of iemand hebt bedreigd, ben je niet verantwoordelijk voor die daden. Wel kun je hebben bijgedragen aan een omgeving die deze terroristen opjut. Alsjeblieft, denk eens even na voordat je de zoveelste keer weer over een burgeroorlog tweet – denk na wat dat eigenlijk inhoudt.
Het screenshot van de bedreiging naar mij had ik op Twitter gegooid, en het heeft mij wel hoop gegeven dat dit massaal werd gedeeld. Er zijn dus genoeg mensen die dit gedrag niet tolereren. Deze persoon misdraagt zich zo duidelijk dat de meeste mensen wel zien wie hier aan de goede kant staat. Maar het wordt gevaarlijk als dit door mensen wordt gedaan die op het eerste gezicht integer ogen. Wordt deze terreur dan geaccepteerd?
Als dat het geval is, dan is dat een behoorlijke bedreiging voor het normale debat en voor onze democratie. Zo bleek een week na de SP-rel dat Tweede Kamerleden Zihni Özdil, Sadet Karabulut en Dilan Yesilgöz om andere redenen geïntimideerd te worden door Denk. Kortom, intimidatie is al onderdeel van onze politiek geworden – maar gelukkig nog niet normaal, zoals ook het breed gesteunde verzoek van de Tweede Kamer aan Selçuk Özturk om te stoppen met zijn intimidatiefilmpjes laat zien.
Het is goed dat zoveel mensen het opnamen voor Biharie, en mooi dat extreemlinks onder de loep wordt genomen. Hopelijk krijgt radicaal-rechts dezelfde behandeling en kijken wij ook in welke mate ideologische invloed een broedplaats is voor extreme acties. Onze vrijheid is een belangrijke verworvenheid, waarvoor wij met zijn allen een verantwoordelijkheid hebben om het te koesteren. In het debat in Nederland zijn we in de fase van het intimideren; dat is al erg genoeg en kan al enorme gevolgen hebben.
Leve het debat en houd het debat in leven. Laat totalitaire groepen niet de overhand krijgen.
Afbeelding: Gellinger, Pixabay
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
