Het had de hele dag gesneeuwd. Sneeuw op de pet van mijn oom die op de deur klopte. Hij ontdeed zich van zijn lange jas, ging naast de tafel staan, draaide de buitenkant van zijn handen naar de kachel en gaf het verschrikkelijke nieuws: ‘In Iran hebben de moellahs de macht overgenomen.’ Hij zei dat er een nieuw, zwart tijdperk was aangebroken. Ik geloofde hem. In het oosten van Turkije zag ik de angst in de ogen van de mensen. Ik was kind en wist niet dat de kwaadaardigheid van de bergen verderop van reizen hield.
In de 44 jaren na die onheilspellende woorden van mijn oom is die revolutie van de eerste politieke islamisten in rap tempo de wereld overgegaan. Van Afghanistan tot de migrantenwijken van Londen, van Indonesië tot Nigeria en Marokko drukken islamisten tegenwoordig hun stempel op mensenlevens. Dat doen ze door mensen van hun vrijheid te beroven, door vrouwen tot onderdanigheid te verplichten, door kinderen aan complete religieuze indoctrinatie te onderwerpen, door kunst, muziek, gedichten, cartoons en boeken uit te bannen.
Solidariteit
Maar nu komt 2023 eraan. Volgens de Iraanse, in Tsjechië woonachtige kunstenaar Yasmin Golshani is dat het jaar waarin een streep wordt getrokken door het Iraanse regime van de ayatollahs. Wachtend op die dag maakt Golshani portretten van vrouwen uit de geschiedenis die dankzij hun moed en intellect pioniers zijn geweest in de strijd voor vrijheid. In het werk van Golshani knippen deze historische figuren uit solidariteit met de demonstrerende Iraanse vrouwen hun haar af.
In een interview met de Turkse krant Cumhuriyet zegt Golshani: ‘Het Iraanse regime heeft niet kunnen verhinderen dat de meeste jongeren tegenwoordig seculier zijn en een scheiding van kerk en staat willen. Dat stemt me hoopvol. Ik durf te dromen dat niet alleen in Iran, maar ook in de rest van het Midden-Oosten snel een einde komt aan de politieke islam.’
Andere strijdende Iraanse vrouwen volg ik ook op sociale media. Vaak schrijven ze in hun eigen taal. Ik kan er geen letter van lezen en toch blijf ik staren naar die kronkelige, van rechts naar links dansende tekens. Net zo lang naar een vreemd alfabet kijken, totdat een scheutje hoop in je is gevaren, heet dat.
Heldendaad
Met een klikje op een knop kan ik de teksten laten vertalen door de gevoelloze tolk van het internet. Ik doe dat niet, omdat ik weet dat je dergelijke teksten niet kunt vertalen zonder kleine aanslagen te plegen op de schoonheid van de heldendaad van de schrijver.
Uit het rapport van The freedom of thought blijkt dat zeventig procent van de wereldbevolking in een land leeft waar vrij zijn van religie onmogelijk is. Slechts vier procent van alle mensen in de wereld heeft het geluk in een land te leven waar kerk en staat zijn gescheiden. Bijna alle vrouwen van deze planeet zitten dus vast aan ketenen; in een open gevangenis die gesticht, onderhouden en bewaakt wordt door mannen.
De Iraanse vrouwen gooien nu hun tere lichamen in de strijd voor vrijheid. Ze demonstreren, worden gearresteerd, gemarteld en vermoord. Onlangs kwam het bericht dat een vrouwelijke arts vanwege steun aan gewonde demonstranten door de politie is gedood. Voor haar dood hebben ze eerst een oog uit haar oogkas getrokken.
Wordt de wreedheid van het regime gevoed door angst? Doen ze zo monsterachtig omdat ze het einde van hun tirannie dichterbij zien komen? Waarschijnlijk wel. Want, de despoten volgen het nieuws en voelen aan dat 2023 heel wat voor ze in petto heeft.
Goed nieuws
De vrouwen in Iran weigeren zich nog langer te laten onderdrukken, in Afghanistan bonken vrouwen op de deuren van de onderdrukkers voor het recht op studeren. In Turkije naderen de verkiezingen, met het vooruitzicht op een enorme winst voor de seculiere partijen.
Wie weet wordt het jaar 2023 het jaar waarin veel meer mensen gaan beseffen dat voor de tiran niets van meer waarde is dan religie. Er is geen beter gereedschap om de massa’s in het gareel te houden dan religie. De politieke islam heeft deze formule geperfectioneerd. Maar, zoals gezegd, we gaan een nieuw jaar in.
Het jaar van de hoop op het einde van de politieke islam. Met een oom die nog steeds mooi en gezond is. Met sneeuw op zijn pet, wandelend door besneeuwde straten. Na 44 jaar nog steeds wachtend op het goede nieuws.
Deze column verscheen eerder in de Volkskrant en is hier, met toestemming van en dank aan uitgever en Erdal Balci, ook geplaatst.
Beeld: AleMi via Depositphotos
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
