In Memoriam
Simon Landman, 29 april 1974
Arie Kranenburg, 22 september 1977
Jaap Honingh, 6 augustus 1982
Peter Lugten, 5 december 1985
Iman Klaassen, 4 december 1992
Gabrielle Cevat, 10 juli 2008
Een greep uit het aantal politiemensen die gedood werden in de strijd tegen de misdaad, de georganiseerde misdaad en het internationaal terrorisme. Landman en Kranenburg waren van voor mijn tijd, de rest heb ik bewust meegemaakt in mijn twintig jaar op straat bij de Amsterdamse politie en erna bij de Politieacademie. De impact van zo’n aanslag op politiemensen is niet te beschrijven. Het varieert van verdringing tot PTSS. Politiemensen in de directe omgeving van het slachtoffer verlaten de dienst. Natuurlijk, je weet dat het kan gebeuren, altijd, maar je houdt het angstvallig buiten de deur. Buiten je gedachten. Tot het direct naast je gebeurt. Dan is het plotseling echt.
Ook voor deze politiemensen huilde de samenleving. Iedereen was betrokken, ook de politiek, maar zelden heb ik de dood van een politieagent een aanslag op de rechtsstaat horen noemen. De dood van die agenten was dramatisch, zoals de dood van advocaat Derk Wiersum dramatisch is. Na de moord op deze raadsman wordt gezegd dat er een grens is overschreden. Maar die grens is al lang gepasseerd. Het is vreselijk als ze advocaten vermoorden, want die zijn voor de handhaving van de rechtsstaat net zo belangrijk als politiemensen. Maar we hebben nu eenmaal een beroep dat gevaarlijk kan zijn. Zeker als je grote criminelen wilt opsporen of verdedigen.
Het is de overheid zelf die, al kostenbesparend, tot nu toe hardnekkig de ogen heeft gesloten voor het feit dat de eeuwige oorlog tussen ‘goed’ en ‘kwaad’ in de samenleving zich momenteel erg ongunstig ontwikkelt voor ‘goed’. De georganiseerde misdaad neemt een steeds sterkere positie in in de samenleving. Ze overschrijdt een kritische massa en klimt uit de krochten waar ze in stilte groot is geworden. Ze vreet zich in in de bovenwereld en haar ondermijnende kracht is schrikwekkend. Ze beschikt vanuit de drugshandel over ogenschijnlijk onuitputtelijke financiële middelen – en wie betaalt, bepaalt – en ze rekruteert haar soldaten uit de allerarmste wijken in de steden, waar grote groepen kansarme, laag- of onopgeleide jongeren alles zullen doen om niet voor een hongerloontje achter de dweilmachines van de ziekenhuizen terecht te komen. Ze zijn vaak ook nog verslaafd aan middelen die ze niet kunnen betalen en te empathieloos of te verdoofd om te begrijpen wat het is om iemands leven te nemen. Dus doden ze wie gedood moet worden en dat voor een alleszins redelijke prijs.
Dit is niet van deze week of deze maand! Het is een oorlog die aan de gang is sinds homo sapiens zijn grotten verliet en de enige zorg die een samenleving heeft is dat ze die oorlog niet verliest. Daarover moet de discussie gaan. Hoe heeft het zo ver kunnen komen? Hoe krijgen we ons terrein weer terug? Hoe sterk is dit leger van de duisternis? Hoeveel kapitaal gaat er om in de drugshandel? Hoe nemen we het af en wassen we het weer wit voor de samenleving, de bovenwereld? Hoe stoppen we de criminele Werving & Selectie? Hoe krijgen we de politie zo ver dat ze de ruime bevoegdheden die ze al heeft om vermogen af te nemen ook daadwerkelijk gaat gebruiken?
Want dat is ons sterkste wapen. Grote criminelen plegen geen misdrijven om hun kinderen naar pianoles te kunnen sturen. Ze willen rondrijden in witte limousines, met hoeren op de achterbank, en in de ijsemmer een peperdure Moët & Chandon die net zo goed een goedkope prosecco had kunnen zijn omdat ze het verschil nooit zouden proeven. En natuurlijk moeten we ze opsluiten. Niet omdat daar ooit iemand een beter mens van is geworden maar omdat ze dan wel van de straat zijn. Afnemen, opsluiten en isoleren, in ieder geval zodanig dat ze hun business niet runnen vanuit de gevangenis.
Om dit te realiseren vraagt nu iedereen om een separate politiemacht voor de drugshandel, een Dutch DEA. Maar: de recherches van de eenheden houden zich nu ook al met vrijwel niets anders bezig dan met drugscriminaliteit of drugsgerelateerde criminaliteit! Hoe kan het ook anders als vrijwel het grootste deel van de georganiseerde criminaliteit in Nederland (en daarbuiten) drugsgerelateerd is? Van groter belang dan een nieuwe taskforce is dat de nieuwe nationale politie de drugscriminaliteit en de grootschalige ondermijning van de samenleving, als nationaal probleem, ook daadwerkelijk als nationale politie gaat benaderen. Dat gebeurt nog steeds te weinig. Eenheidsrecherches houden zaken en info nog veel te vaak voor zichzelf. Het delen van informatie is nog steeds niet vanzelfsprekend en zeker niet optimaal.
Maar het belangrijkste is het afnemen, afnemen en nog eens afnemen. Van geld en luxe goederen, roerend maar vooral ook onroerend. De wet geeft nu al de nodige instrumenten, bij strafbare feiten die zelf niet eens bewezen hoeven te worden, om onverklaarbare gelden en goederen te ontnemen. En aan de politieacademie worden horizontaal hoogopgeleide specialisten aangenomen die de politie hier maximaal in kunnen ondersteunen.
Natuurlijk heeft de politie meer menskracht nodig om deze goed georganiseerde criminaliteit effectief te bestrijden. Er is de laatste jaren beschamend bezuinigd op de politie. Maar het is de politie zelf die toch vooral blijft denken vanuit het oude paradigma van opsporen, veroordelen en opsluiten en nog steeds niet voldoende focust op het afnemen van crimineel verkregen kapitaal en kapitaalgoederen, roerend en onroerend.
Extra bevoegdheden? Laten we eerst maar eens goed aan het werk gaan met het gereedschap dat we nu al hebben en niet gebruiken. Nog meer bevoegdheden dienen de strijd tegen de misdaad niet. Die dienen alleen de overheid zelve. En dat willen we niet. Wat wij willen is een krachtige overheid, geen machtige!
Foto: Gerd Altmann
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
