In november 2018 deed Shirin Musa met Femmes for Freedom en 138 anderen aangifte tegen de As-Soennah Moskee in Den Haag, na onderzoeksjournalistiek van Milena Holdert voor Nieuwsuur en Andreas Kouwenhoven voor NRC.
Op de site van deze moskee stond een ‘online cursus’ waarin een docent besnijdenis van meisjes en vrouwen ‘aanbevolen’ noemt. Besnijdenis van vrouwen is genitale verminking zodat zij ‘minder lust zullen voelen’. Het Openbaar Ministerie is tot vervolging van deze man overgegaan wegens opruiing en het aanzetten tot geweld tegen vrouwen.
Afgelopen woensdag – 18 december 2019 – was de eerste zitting van de rechtbank, de zogeheten regiezitting. Wat betekent dat?
‘Het is nog niet inhoudelijk. Een regiezitting is vooral voor de verdachte belangrijk – hij kan via zijn advocaat nog allerlei onderzoekswensen voorleggen aan de rechter. Bijvoorbeeld welke experts er nog geraadpleegd zouden moeten worden. Maar deze keer waren die verzoeken er niet. De advocaat van de verdachte zei dat ook hij zo snel mogelijk de inhoudelijke zitting wilde.’
In het AD zegt de verdachte: ‘Mij is onrecht aangedaan’. Ook zijn advocaat vindt dat de zaak eenvoudig is: de verdachte mag dit gewoon zeggen, ‘een kwestie van godsdienstvrijheid en vrijheid van meningsuiting.’
‘Dit gaat niet om vrijheid van meningsuiting, dit gaat om geweld tegen vrouwen, gast. Kláár. De vrijheid van meningsuiting kent juridische grenzen. Oproepen tot geweld is daar een van, en genitale verminking van vrouwen is een zéér ernstige vorm van geweld.
‘En ook godsdienstvrijheid is hier geen enkel argument. In Nederland ben je volledig vrij je eigen religie te beleven, en ook dat is dat begrensd op het moment dat je geweld predikt. Er wordt klip en klaar misbruik van recht gemaakt door zich te beroepen op de vrijheid van meningsuiting en de godsdienstvrijheid.
‘Of het een religieus of een cultureel gebruik is, daar zijn de meningen over verdeeld. Sommige salafisten zeggen van wel, maar het komt ook bij Eritrese christenen voor. Maar weet je? Daar moeten we nu niet eens over willen filosoferen – het is geweld tegen vrouwen; het is een zeer érnstige vorm van geweld tegen vrouwen en dit gebruik moet gewoon stoppen. Nu.’
Wat vind je van mensen die zich afvragen ‘waarom westerlingen zouden mogen bepalen dat dit culturele gebruik uit een andere cultuur, onethisch is’?
‘Wat moet ik híer nog over zeggen? Er zijn zó veel vrouwen die dit zelf hebben moeten ondergaan, zoals Nawal El Saadawi die zich haar hele leven heeft verzet tegen deze vorm van geweld tegen vrouwen; zoals Edna Adan Ismail, zoals Assita Kanko … Mensen moeten echt eens een keer ophouden met dit geweld goed te praten.
‘Tegen genitale verminking wordt gevochten door vrouwen uit de culturen waarin het voorkomt – waarom zouden westerse landen deze vrouwen niet mogen steunen en beschermen met wetgeving en hulpverlening? Dat is echt de grootste flauwekul en dit is waar vrouwen uit deze gemeenschappen last van hebben: het goedpraten door vrouwen met een privilege die filosoferen over ‘wie zijn wij nou om dit te veroordelen’.
‘En als iemand nu met Staphorst aan komt, dan heeft die aan mij een héle kwade. Ja, geweld tegen vrouwen komt overal voor, en moet overal bestreden worden. En vrouwen met een migratie-achtergrond kunnen lijden onder een zéér ernstige vorm ervan – genitale verminking.
‘De vagina van deze vrouwen is blijkbaar van de patriarchale daders – niet alleen mannen, maar ook vrouwen – en van zulke geprivilegieerde vrouwen. Haar vagina is van iedereen behálve van haar zelf. Als het om zelfbeschikkingsrecht van mensen gaat, dan horen wij ons op de universele mensenrechten te baseren en niet op ‘oei, eerst eens kijken, tot welk geloof of welke cultuur behoor jij?’
‘Het is 2019, op papier is veel geregeld maar het lijkt wel of we teruggaan in de tijd. Het is niet eens zo dat we stil staan – nee, het wordt érger. Vroeger werden dit soort dingen mínder gepredikt. Dat zo’n man zich nu durft te beroepen op vrijheid van meningsuiting en dat andere mensen wegkijken vanwege ‘wie zijn wij nou om dit te veroordelen’? Het is alsof alles dat bevochten is, wordt afgebroken.’
De advocaat van de verdachte zegt in hetzelfde artikel in het AD: ‘Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat mijn cliënt wordt vervolgd onder druk van de media.’ Wat vind jij daarvan?
‘Van mij mag de verontwaardiging nog véél groter en de media-aandacht ook. Wat die advocaat hier beweert, dat is de omgekeerde wereld en in een slachtofferrol proberen te kruipen.
‘Als de media hierover berichten en als mensen daar iets van vinden, dan ligt dat niet aan de media, beste vriend, maar omdat jouw cliënt zelf zeer gevaarlijke uitspraken over geweld tegen vrouwen heeft gedaan. Dit gaat over zéér ernstige verminking waar je in Nederland twaalf jaar gevangenisstraf voor kunt krijgen.
‘Stel je eens voor dat iemand het afsnijden van neuzen ‘aanbevolen’ zou noemen? Genitale verminking is niet zichtbaar, deze vrouwen staan niet op het Malieveld. Maar zij vergaan van de pijn, van ellende, van schaamte ook. En zij lijden ook onder de ellende van het wegkijken.’
Wat is de volgende stap in deze zaak en wat hoopt of verwacht je daarvan?
‘De volgende stap is de inhoudelijke behandeling van de zaak. Ik vind het heel erg spannend. Wat zal de rechter vinden van de argumenten van de verdachte zoals over vrijheid van meningsuiting? Gevoelsmatig zeg ik: dit is klip en klaar, en dit moet een veroordeling opleveren.
‘Maar er loopt ook een ander traject. We hebben bij de gemeente Den Haag een handhavingsverzoek ingediend om maatregelen te nemen tegen de As-Soennah moskee. De gemeente heeft gezegd dat ze dat niet willen doen. Wij hebben daarop een bezwaarschrift ingediend en we hopen dat dat in het eerste kwartaal van 2020 wordt behandeld in de bezwaarcommissie van de gemeente.’
Wat is een handhavingsverzoek?
‘Daarin vraag je als burger aan de gemeente om handhavingsmaatregelen te treffen als je vindt dat de regels van de gemeente niet worden nageleefd. Wij hebben gevraagd om de moskee te sluiten of andere handhavingsmaatregelen te nemen zoals een gebiedsverbod voor een imam die vrouwelijke genitale verminking predikt. Maar de gemeente verwijst het naar de minister van Justitie en zegt dat zij geen handhavingsmaatregelen kan nemen omdat het in deze zaak over de vrijheid van godsdienst gaat!
‘De gemeente vindt de vrijheid van godsdienst om genitale verminking van vrouwen te prediken blijkbaar belangrijker dan de fundamentele mensenrechten van meisjes en vrouwen, de handhaving van de openbare orde en de gezondheid van vrouwen en meisjes in Den Haag? Den Haag is de stad voor Vrede en Onrecht geworden. Verder dan geschokt reageren en de subisidies stopzetten gaan ze niet. En interessant is dat de gemeente het zeer grote kantoor Pels Rijcken heeft ingehuurd om zich te verdedigen tegen Femmes for Freedom.’
Heeft de gemeente geen eigen juristen, dat ze Pels Rijcken moeten inhuren?
‘Geen idee – of misschien zijn ze onzeker? Ik sta daar echt van te kijken. De gemeente haalt blijkbaar alles uit de kast om tegen meisjes en vrouwen te strijden en het patriarchaat te steunen.’
Hoe kunnen mensen Femmes for Freedom steunen in deze of andere zaken?
‘Dit is niet de enige moskee in Nederland die dit aanbeveelt. We bereiden op dit moment een nieuwe aangifte voor tegen een andere moskee, de Al Fitrah in Utrecht. Ik hoop dat we dan opnieuw gesteund zullen worden door het publiek, dat ook daar minimaal 138 aangiftes zullen volgen en het liefst nog meer.
‘En elke donatie, hoe klein ook, is ontzettend welkom. Wij werken samen met een advocatenkantoor – Carene van Vliet en Janina Hamann van Delissen Martens – dat ons met een fikse korting op alle manieren bijstaat maar ook hun facturen moeten betaald worden. De rechtszaken betalen we met de donaties.
‘Femmes for Freedom staat niet alleen, we doen dit samen met alle aangevers en donateurs die ik zeer dankbaar ben. Ook voelen we ons gesteund met de aanwezigheid van veel burgers tijdens de inhoudelijke behandeling van de zaak.
‘Soms voelt het voor ons als: ‘zij zijn groot, en wij zijn heel klein’. Maar we hebben bewezen dat we een rechte rug hebben, en houden. En we zijn niet kapot te krijgen.’
Fotografie: soliphotography.nl