‘Zoals voorspeld: het feestje van @humanverbond is vooral preken voor eigen parochie. Witte niet-moslims die paar tokens uitnodigen om te horen hoe goed zij zijn.’
‘Hollandistan’ reageert via twitter op de Vrijheidslezing van Maryam Namazie, afgelopen woensdag in De Balie in Amsterdam, mede georganiseerd door het Humanistisch Verbond. Namazie, ooit gevlucht uit Iran, mensenrechtenactiviste en oprichter van de Council of Ex-Muslims of Britain, komt op voor de rechten van ongelovigen met een islamitische achtergrond. Tijdens het evenement betreden ook Nazmiye Oral, Shirin Musa, Halima Salat en Nafiss Nia het podium. Journaliste en presentatrice Nadia Moussaid praat de avond aan elkaar.
Allemaal ‘tokens’ volgens de twitteraar: minderheden die zich als marionet laten gebruiken om de indruk te wekken dat ‘wij’, de ‘witte mensen’, heus wel inclusief zijn en niet discrimineren. Maar ondertussen hebben deze tokens niet écht wat te zeggen natuurlijk. Zo wordt hun onderdrukking én die van hun groep, in dit geval moslims, in stand gehouden.
Het is een analyse die niet beperkt blijft tot de behoorlijk marginale Hollandistan, maar die erg populair is bij antiracistisch, activistisch links (zie bijvoorbeeld hier, hier, hier, hier en hier). Een opvatting die de dames op het podium tot weinig meer dan willoze slachtoffers maakt. Zij worden onderdrukt door iemand als Boris van der Ham, een witte man en voorzitter van het Humanistisch Verbond. Door Yoeri Albrecht, een witte man, directeur van De Balie en initiatiefnemer van de Vrijheidslezing. Door mij, een witte man in het publiek.
You’ve got to be fucking kidding me.
Ik heb die avond vrouwen gezien die meer moed, meer karakter in hun pink hebben zitten dan ik, de ‘witte man’, in m’n hele leven bij elkaar zal verzamelen. Dit zijn vrouwen die luid en duidelijk het recht opeisen om hun eigen leven te leiden. In weerwil van hun familie. In weerwil van ‘de gemeenschap’. In weerwil van religieuze machthebbers en dictatoriale regimes. Ik heb vooral bewonderend kunnen luisteren. Soms met kippenvel, soms met een brok in m’n keel.
Maryam Namazie maakt vijanden die haar op televisie, ten overstaande van een hele natie, persoonlijk verdacht maken, zonder dat ze er één woord tegenin kan brengen.
Maar ze buigt niet.
Zij maakt vijanden die miljoenen, wat zeg ik, miljarden hebben om haar en haar medestanders het leven zuur te maken.
Maar ze buigt niet.
Zij maakt vijanden die in staat zijn tot moord.
Maar ze buigt niet.
Deze vrouw is geen willoos slachtoffer van Yoeri Albrecht of Boris van der Ham. En al helemaal niet van mij, een witte man uit Alkmaar die zo nu en dan een stukje tikt. Sterker nog, die veronderstelling is ongelooflijk racistisch.
Ik kon Maryam Namazie alleen maar vertellen hoe zeer ik door háár geïnspireerd ben, niet andersom. Ik heb een artikel van háár vertaald, zij niet van mij. En gelukkig is ze een heel aardige, innemende vrouw, die me gelijkwaardig liet voelen toen ik met haar sprak, want ten opzichte van haar ben ik niet ‘dé witte man’; ten opzichte van haar ben ik een héél, héél, héél klein jongetje.
Maar dat is niet de analyse die past binnen het identiteitspolitieke denken van de antiracisme-activisten. Die zien een witte man een vrouw van kleur gebruiken om haar eigen groep te onderdrukken. Om zo de strijd tegen racisme te ondermijnen. Dus maken ze het verdacht om als witte man ex-moslims te steunen. Dan help je mee islamofobie te bevorderen. Dan ben je rechts. ‘Alt-right light’. Extreemrechts. Allesbehalve links.
Hoe ongelooflijk hard kun je de plank misslaan!?
Beste activisten, luister verdomme eens naar Maryam Namazie en besef hoe jullie meehelpen de propaganda van het Iraanse regime te verspreiden. Die gebruiken namelijk precies dezelfde argumenten om hun eigen bevolking te onderdrukken. Zo worden de Iraanse vrouwen die protesteren tegen de gedwongen hoofddoek verdacht gemaakt: hun protest komt niet van henzelf, buldert de Iraanse staatstelevisie, maar van Westerse neokoloniale machten die islamofobie verspreiden. Het is volgens die lezing het Westen dat die vrouwen onderdrukt, niet de vrouwen die zichzelf bevrijden – dat er stevige straffen staan op het afdoen van de hoofddoek wordt voor de gelegenheid even genegeerd.
Luister verdomme eens naar Halima Salat, een Somalisch/Keniaanse vrouw die net drie jaar in Nederland is. Zij zal als zwarte vrouw ook tegen veel racisme aanlopen. Maar vanavond heeft ze het even over iets anders. Zij komt er namelijk voor het eerst publiekelijk voor uit dat ze niet meer gelooft: ‘According to Islamic teachings, I and many people in this room tonight should be killled.’
Hoe zal het voelen om te beseffen dat er mensen zijn die vinden dat je dood moet? Die al regelmatig hebben laten zien dat dit dreigement allesbehalve loos is?
Beste linkse, antiracistische, activistische vrienden: willen jullie het voor mij als witte man werkelijk verdacht maken om deze dames openlijk te steunen? Om hun verhalen waar ik maar kan te delen? Gaan jullie liever mee in het verhaal van de Iraanse overheid dan met de dappere vrouwen die tegen dat regime opstaan? Zien jullie hun verzet liever, zoals Maryam Namazie dat zegt, ‘door de ogen van onze fascisten’ dan door de ogen van de mensen die zich tegen die fascisten verzetten? Zijn jullie liever, zoals zij het zegt, deel van de ‘pro-Islamist left’?
Jullie moeten het zelf weten. Maar houd jezelf niet voor de gek dat je strijdt voor gelijkwaardigheid. Voor rechtvaardigheid. Houd jezelf niet voor de gek dat het iets over mij zegt. Het zegt vooral wat over jullie.
Ik sta vol overtuiging achter Maryam Namazie’s en Halim Salat’s strijd voor ex-moslims. Vol overtuiging achter het activisme van een gelovige maar onvoorwaardelijk seculiere feministe als Shirin Musa. Vol overtuiging achter iemand als Nazmiye Oral, die zichzelf nooit als moslim heeft beschouwd, maar die wel een strijd moet leveren om haar eigen plek tussen de gelovigen in haar familie en in haar gemeenschap te vinden.
Want ik vind hun strijd van enorm belang. En ik ben vol bewondering voor hun moed. Voor hun doorzettingsvermogen. Omdat ik me in kan leven. Omdat ik vrijheid altijd boven dogma’s verkies. Omdat ik bovenal mens ben.
Dus ja, ik ben een niet-moslim. Ja, ik ben een witte man. Ja, ik steun al deze dames openlijk en van harte. En ja, andere witte mannen als Boris van der Ham en Yoeri Albrecht doen dat ook.
So. Fucking. What!?
De Vrijheidslezing: Maryam Namazie from De Balie on Vimeo.
Update 3 februari 2019: Enkele links en screenshots van Iraanse propaganda toegevoegd.
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
