De redactie van NOS Nieuws heeft de veelbesproken diversiteitsbokaal inmiddels afgeschaft. Het valt te prijzen dat de hoofdredacteur, Marcel Gelauff, na alle commotie inzag dat het in beeld brengen van iemand met een migratieachtergrond geen zelf-feliciterende prijs behoort te verdienen.
Dat hij dit inzicht nu heeft verworven verdient onze lof, maar daarmee is het probleem niet weg. Als de redacties van de NOS en andere media door blijven gaan met het selecteren van deskundigen uit aparte lijsten op basis van hun etnische achtergrond, is het afschaffen van de bokaal niet meer dan een loos gebaar.
Onder het mom – en de ongetwijfeld oprecht goedbedoelde intenties – van inclusiviteit worden Nederlanders ingedeeld in wij en zij. Het etnisch apart zetten in een tweede lijst wordt op die manier salonfähig gemaakt. Wat niet normaal is, wordt normaal gemaakt. Ook als het met de beste bedoelingen wordt gedaan.
In een samenleving waarin we allemaal gelijkwaardig zijn, hebben we geen lijstjes nodig, maar staan we allemaal op één lijst. Van etnische registraties en aparte lijstjes is nog nooit iemand beter geworden.
Bovendien is er onnodige twijfel ontstaan over de intenties van de NOS. Dat is schadelijk voor zowel de NOS als de expert. Als de redactie een expert met een migratieachtergrond uitnodigt, gaat het dan om de journalistiek en haar expertise – of haar kleurtje?
Veel Nederlanders met én zonder migratieachtergrond hebben de afgelopen dagen kritiek geuit. Deze brede kritiek op ook wettelijk zeer discutabele etnische registraties mag de NOS niet negeren. Ook kunnen we de hoofdvraag rond diversiteit en inclusie hier niet negeren:
Hoe komt het, dat redacties de deskundigen met migratieachtergrond niet vanzelf opmerken? Hoe komt het dat we nog steeds denken dat we inclusiviteit bereiken door mensen etnisch apart te zetten? Hoe komt het dat we Artikel 1 van onze Grondwet zo vaak met de mond belijden, maar niet altijd met onze daden kunnen aantonen? Hoe komt het dat inclusiviteit geen vanzelfsprekend onderdeel van ons aller professioneel handelen is, maar als een ‘opgave’ en een ‘uitdaging’ wordt gezien?
Gelauff wil de pluriformiteit van Nederland laten zien. Een prachtige én terechte ambitie. Maar pluriformiteit moet niet alleen gaan over ‘wie gekozen wordt’ – het gaat minstens even zeer om ‘wie kiest’. Dat kunnen hij en zijn redactie doen, door niet in groepen te denken. Dat kan door te kijken naar de pluriforme samenleving, en vooral ook door daar zelf in alle vanzelfsprekendheid onderdeel van te zijn. Dat kan door het vanuit jezelf zien van kwaliteit en deskundigheid dwars door alle bubbels in de samenleving.
Dat kan vooral ook door helemaal opnieuw te beginnen. Door de fundamentele vraag op tafel te leggen waarom redacties de samenleving in al zijn diversiteit nog steeds niet kennen. De vraag waarom we niet alle deskundigen in onze pluriforme samenleving op een natuurlijke manier zien. Waarom we vluchten in symbolische en betuttelende maatregelen, in plaats van inclusie als een onlosmakelijk onderdeel van de professionaliteit te zien.
Een wij-samenleving verdraagt geen gescheiden lijsten van A-deskundigen en B- migrant-deskundigen. Zie en behandel alle Nederlanders in woord en daad als gelijke.
Een dividatabase is een machteloze knieval voor de ongelijkheid. Wij kunnen beter. Sluit elkaar in, zet elkaar niet apart. Schaf alle dividatabases af.
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
