Onlangs moest ik voor een kleine ingreep in het ziekenhuis zijn. Het is een leuk ziekenhuis, voor zover een ziekenhuis leuk kan zijn. Het is er bedrijvig. Artsen en verpleegkundigen lopen druk kletsend heen en weer. Hier en daar lachen studenten of ze lopen achter een docent aan. Patiënten drinken een kop koffie of thee in de restauratie, bedrukt of juist verheugd, terwijl zij hun verhaal doen aan familie, vrienden of andere patiënten. Anderen schuifelen naar een poli of afdeling van bestemming, of worden daar op een elektrische wagen of in een rolstoel naartoe gebracht. Het zijn patiënten met allerlei ideeën, meningen, gedachten, oordelen en vooroordelen. Het zijn mensen.
Gelijk in ziekte en verwonding
Door dit tafereel besefte ik weer eens dat mensen, ondanks al hun verschillen, nergens méér gelijk zijn dan in ziekte en verwonding, zeker als die lichamelijk van aard zijn. Natuurlijk, ziekten en verwondingen worden op iedere tijd en plaats, en in feite door ieder individu, waar of wanneer dan ook anders beleefd, gevoeld en verwerkt, maar de ziekte of de wond is dezelfde. Overal wordt iemand als gezond bestempeld – in ieder geval in fysiek opzicht – als diegene een hartslag van 60 tot 70 heeft, een bloeddruk van pak ’m beet 140/85 en een BMI van rond de 25. Zo zal ook overal iemand beroerd zijn die een der vele influenzavirussen onder de leden heeft en zal nergens iemand staan te juichen als het K-woord valt. In ziekte en gezondheid is de mensheid één. Het maakt van een ziekenhuis een vreedzame, coöperatieve, multiculturele samenleving in het klein.
Inclusief?
Het bevreemdde mij dan ook enigszins toen ik lopend door de gang naast elkaar twee bordjes zag hangen. Op het ene stond ‘Stilteruimte’ en op het andere, enkele meters verderop, ‘Islamitische gebedsruimte’. Het eerste zal bedoeld zijn voor iedereen die met zijn of haar gedachten alleen wil zijn of juist letterlijk stil wil staan bij zijn of haar sores. Het tweede was expliciet bedoeld om tot Allah te bidden. Ik ken het ziekenhuis langer dan vandaag, ook in andere hoedanigheid dan louter die van patiënt.
Het is een ziekenhuis waar wordt beseft dat democratie niet gelijkstaat aan de dictatuur van de meerderheid. Een ware democratie houdt rekening met de wensen van minderheden. Het is een ziekenhuis dat wéét dat het een multiculturele samenleving in het klein is en daarom, om maar eens wat te noemen, geen Zwarte Pieten laat rondlopen rond Sinterklaas omdat een deel van de patiënten en het personeel dat onaangenaam vindt. Juist in een ziekenhuis moet iedereen zich zo comfortabel voelen als maar enigszins mogelijk is. Het moet als het ware zoveel mogelijk een ziekenthuis zijn.
Ik weet derhalve nagenoeg zeker dat de beslissing om een aparte islamitische gebedsruimte in het leven te roepen, het gevolg is van een wens tot inclusiviteit, een wens tot bevordering van diversiteit. Geef islamitische patiënten de aparte ruimte die zij willen, dan voelen ook zij zich hier op hun plek.
Islamitische gebedsruimte. Waar is de christelijke, hindoeïstische, boeddhistische en joodse?
Het werpt echter de vraag op waar de aparte christelijke, hindoeïstische, boeddhistische en joodse gebedsruimte is. Zou het ziekenhuis geen christenen, hindoes, boeddhisten of joden als patiënt hebben? Zij zullen zich allen met elkaar in die ene stilteruimte moeten begeven.
Ik kan me tenminste niet voorstellen dat die louter voor de agnosten, atheïsten en andere seculieren is bedoeld. Werkt een dergelijke aparte ruimte voor één bepaalde groep patiënten, vanuit de wens die groep ter wille te zijn, niet juist averechts?
Een kop koffie
Steeds vaker wordt de kreet geslaakt dat verschillende groepen van verscheidene religieuze, culturele en politieke pluimage met elkaar in gesprek moeten gaan en niet meer elkaar moeten bestoken vanuit de eigen veilige, ideologisch strak omheinde omgeving, waarin het heilige gelijk wordt gekoesterd. Zou het niet goed zijn om daar in een ziekenhuis mee te beginnen?
Eén ruimte waarin iedereen welkom is. Geschoeid of ongeschoeid, ongeacht type kledij, aard en hoeveelheid tatoeages en weelderigheid of afwezigheid van baardgroei. Ongeacht huidskleur of sekse. Je begroet de aanwezigen bij binnenkomst, je groet hen bij het weggaan en in de tussentijd denkt, bedenkt, herdenkt en overdenkt eenieder de eigen gedachten. En dan naar het restaurant voor een kop koffie.
Vanaf daar werp je een blik van herkenning op iemand die je zojuist in de stilteruimte hebt gegroet, waarna het – juist door die eerdere terloopse ontmoeting – tot een gesprek kan komen tussen andersdenkenden, andersvoelenden, anderslevenden. Als mensen onder elkaar. Verschillend en toch gelijk. Zoals in hun ziekte of verwonding.
Beeld: Unsplash
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
