Genderideologie: er is geen ontkomen aan, terwijl steeds duidelijker wordt dat niet iedereen op deze opvattingen over geslacht, gender, geaardheid, en wat nog meer zit te wachten. Gevestigde instituties, van overheid tot onderwijs en gezondheidszorg, hebben ze al geïnternaliseerd. Je komt de symbolen en kleuren overal tegen. Zelfs wc’s en kleedkamers zijn er niet van gevrijwaard. Ook wie niet onderlegd is in de details ervan ziet het aan alles af: kleding, haardracht, hoe mensen zich koste wat kost in een hokje proberen te wringen.
Zij die in de ban zijn van deze ideologie proberen zichzelf, en nog kwalijker: anderen, geforceerd en onder sociale druk te scheppen naar het beeld van een ander. Op jonge leeftijd worden al medische behandelingen ondernomen zodat kinderen, voor wie deze zaken helemaal geen rol van betekenis zouden moeten spelen, eraan voldoen. Soms met langdurig of zelfs permanent fysiek en psychologisch leed tot gevolg.
De wetenschap vertelt ons veel over wie en wat we zijn. Maar voor aanhangers van de genderideologie doen deze inzichten er niet toe. Of erger: ze worden vervormd om te voldoen aan een imaginair maar sociaal wenselijk beeld van de wereld.
Waanideeën van de genderideologie
Een korte greep uit de waanideeën van de heersende genderideologie:
- Ondanks dat er geen enkele fysiologische reden voor is, is het sociaal onacceptabel voor een man om een rok of jurk te dragen. Daar waar een radicale variant van de ideologie wordt aangehangen, geldt dat ook nog voor vrouwen en broeken.
- Het is prima dat vrouwen werken, maar dan wel parttime, zodat ze ook nog wat voor de kinderen kunnen zorgen. Voor mannen is dit uiteraard anders.
- We doen onze behoefte op de wc allemaal op dezelfde manier, maar toch is het van groot belang dat zelfs individuele wc-hokjes gescheiden zijn langs de scheidslijnen van de genderideologie.
- Zelfs kleuren zijn niet veilig: roze is voor meisjes, blauw voor jongetjes.
Oh, u dacht dat ik het over die andere genderideologie had? Vergis u niet: de traditionele opvattingen over gender zijn net zo ideologisch als die uit de zogeheten progressieve hoek en nog altijd veruit dominant.
De genoemde voorbeelden zijn misschien relatief onschuldig. Maar ze komen voort uit bredere en fundamentelere opvattingen over gender. Opvattingen waarin historisch gezien de vrouw minderwaardig is en homoseksualiteit een zonde of ziekte. Dit zijn helaas geen relikwieën uit een ver verleden. Zie bijvoorbeeld de recente politieke ontwikkelingen in de V.S. en Italië. In Nederland duiken oerconservatieve ideeën de laatste jaren op in bijvoorbeeld de kringen van het Forum voor Democratie, maar ook in minder expliciete vorm zijn dergelijke ideeën nog volop aanwezig.
Velen zien zulke opvattingen inmiddels terecht als onwetenschappelijk en achterhaald. Maar als de mensen die er nog altijd geraakt en uitgesloten door worden er kritiek op leveren, worden zij als de wereldvreemde ideologen neergezet.
Ja, onder nieuwere ideeën over gender uit de progressieve hoek zijn ook waanideeën te vinden waarbij ideologie de werkelijkheid verdrukt. Ook daar neemt sociale druk soms de overhand ten opzichte van weloverwogen besluiten. Dat is echter niet uniek. Het is precies hoe het gaat onder de status quo van de heersende genderideologie waar je geslachtsdelen bepalen wie of wat je bent en wat wel en niet mag, omringd door een enorme lading sociale en culturele onzin.
De wetenschap is ingewikkeld
De wereld is een wonderbaarlijk diverse plek. Er is geen regel waarop niet ook een uitzondering te vinden is. Er zit veel tussen biologisch man en vrouw in.[1] Er zit veel tussen en buiten de genderrollen van man en vrouw. Geaardheid komt in alle mogelijke varianten voor. En de mogelijkheden voor hoe dat alles gecombineerd en uitgedrukt kan worden zijn oneindig. Alleen al gezien deze complexiteit is het idee dat geslacht, gender, geaardheid en expressie noodzakelijk met elkaar zouden overlappen meer dan twijfelachtig.
Dat betekent niet dat er nooit een invloed van biologie op gender of geaardheid is. Maar dat hoeft niet te overlappen met geslacht. Er zijn aanwijzingen dat de hersenen van transgender personen op sommige punten bijvoorbeeld meer overeenkomen met hun gender dan hun geslacht. Dat vertroebelt het onderscheid tussen geslacht als een fysiologisch gegeven en gender als sociaal construct. Ook deze categorieën zijn bij voortschrijdend inzicht aan verandering onderhevig. Een vraag die in discussies dan ook vaker gesteld zou moeten worden, is waar we het eigenlijk over hebben en of we het überhaupt over hetzelfde hebben.
Wat biologisch geslacht precies is, is daarbij ook nog eens een ingewikkelde kwestie waar wetenschappelijk gezien helemaal geen eenduidig antwoord op te geven is.[2] Of je het nu gooit op geslachtsdelen, hormonen, chromosomen, iets anders, of een combinatie hiervan: er is geen eenvoudig sluitende definitie van een biologische man of vrouw te geven waar iedereen onder valt.
En dát betekent weer niet dat er geen brede categorieën te formuleren zijn, zowel sociaal als biologisch, waar de meeste mensen onder zullen vallen. Er is in veel gevallen, afhankelijk van hoe er mee omgegaan wordt, weinig mis met het overnemen van categorieën als ‘man’ en ‘vrouw’ waar we als samenleving vertrouwd mee zijn. Maar doen alsof dit de ultieme op wetenschap gebaseerde waarheid is tegenover een stel puur ideologisch gedreven genderwappies? Er is niets ideologischer dan dat.
[1] Wat bekend staat als ‘intersekse’ is bijvoorbeeld een verzamelnaam voor een groot aantal variaties met soms geheel verschillende biologische kenmerken. Om hoeveel mensen dit precies gaat, hangt dan ook af van de gehanteerde definities. Schattingen voor Nederland lopen uiteen van (het overdreven conservatieve) duizenden tot honderdduizenden mensen.
[2] De wetenschap omtrent dit punt is ingewikkeld, maar Katrina Karkazis geeft in het gerenommeerde medische vaktijdschrift The Lancet een bondig en leesbaar overzicht van de wetenschappelijke stand van zaken en de manier waarop biologie door ideologie gekaapt wordt.
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
