Drie weken geleden, op 12 december 2020, werd Ruhollah Zam door de Iraanse regering geëxecuteerd. Zam was een Iraanse journalist en politieke activist, bekend door zijn kanaal Amadnews dat bijna 1,5 miljoen volgers had. Daar deelde hij video’s van massale protesten tegen het regime en andere onwelgevallige informatie voor de autoriteiten.
De executie van een journalist is extra schokkend als je weet dat Zam als politiek vluchteling in Frankrijk woonde. Hij is door de Iraanse regering ontvoerd uit Irak waar hij voor een kort verblijf was en hij werd gevangen gezet, gemarteld en tenslotte geëxecuteerd. Volgens de formele aanklacht wegens ‘corruptie op aarde’.
Zam is niet de enige die door de lange armen van het Iraanse regime is gegrepen. In het afgelopen jaar werden nog drie Iraanse politieke activisten naar Iran ontvoerd, vanuit onder andere Turkije en Dubai. Het dictatoriale regime van Iran zette de politieke activisten en journalisten in een tv-programma en dwong hen daar tot ‘bekentenissen’ van hun acties.
Bovendien werden er drie Iraanse politieke activisten geliquideerd in Turkije. Ook in ons eigen Nederland zijn er volgens ministers Stef Blok en Kajsa Ollongren zeer sterke aanwijzingen dat Iran achter de liquidatie zit van twee Iraanse mannen in Nederland, in 2015 en 2017.
Dit alles – en dit waren niet de eerste noch de enige slachtoffers – betekent dat gevluchte Iraniërs ook buiten Iran niet veilig zijn voor de ijzeren greep van het regime, zelfs niet in ogenschijnlijk veilige landen als Frankrijk.
De executie werd bij Reuters in felle woorden verworpen door Reporters Without Borders: “RWB is woedend over deze nieuwe misdaad van het Iraanse regime en beschouwt (de hoogste leider ayatollah) Khamenei als het brein achter de executie.” Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken zei in een verklaring: “Frankrijk veroordeelt in de meest krachtige bewoordingen deze ernstige schending van vrije meningsuiting en persvrijheid in Iran. Dit is een barbaarse en onaanvaardbare daad die indruist tegen de internationale verplichtingen van het land.” Ook Amnesty International veroordeelde “geschokt en met afschuw” de executie: “We roepen de internationale gemeenschap, inclusief lidstaten van de UN Human Rights Council en de EU, op om onmiddellijk actie te ondernemen en de Iraanse autoriteiten onder druk te laten stoppen met hun snel toenemende gebruik van de doodstraf als wapen van politieke repressie.”
Mensenrechtenactivist Alireza Azami is een van de initiatiefnemers van een grote protestcampagne – United for Zam – tegen de ontvoering en executie van de journalist. Bij de campagne hebben zich inmiddels veel bekende journalisten en politieke activisten aangesloten, en bekende mensenrechtenactivisten zoals Shirin Ebadi, Nobelprijswinnaar voor de Vrede in 2003.
Alireza Azami: “Wij willen met deze campagne aandacht vragen van journalisten en politieke activisten in westerse landen, en het nieuws over schendingen van mensenrechten in Iran ook hier onder de aandacht brengen. Want wij zijn ervan overtuigd dat de levens van alle Iraanse journalisten en politieke activisten in gevaar zijn.
“Hassan Rohani, de president van Iran, zei na de executie van Ruhollah Zam dat die ‘geen invloed zou hebben op de samenwerking met de regeringen van de westerse landen’. Wij vinden dat deze onmenselijke gedragingen van Iraanse regering moeten stoppen. Door meer bekendheid over deze executies willen wij de regeringen in de westerse landen stimuleren om acties hiertegen te ondernemen, bijvoorbeeld door niet meer samen te werken met Iran in politieke of economische deals.
“De campagne is op 3 januari van start gegaan. Met een petitie en met brieven roepen wij parlementen van westerse landen op om niet meer samen te werken met het Iraanse regime, tot ze hun beleid veranderen. Zo willen wij zorgen dat politici het gesprek over Iran aangaan. Wij roepen ook Nederlandse journalisten om solidariteit te tonen aan Iraanse journalisten.”
De United For Zam-campagne roept de Europese Unie en Europese regeringen en parlementen op om zich in te zetten tegen het geweld en de ernstige schendingen van mensenrechten door Iran. Daarnaast vraagt de campagne om sancties op te leggen aan de IRIB, de Islamic Republic of Iran Broadcasting, voor haar medewerking – al veertig jaar lang – aan het uitzenden van gedwongen bekentenissen van gevangenen die zijn onderworpen aan foltering; en om hun vergunning om in Europese landen te schorsen.
Meer lezen:
– De tekst van de petitie die je kunt ondertekenen
– De campagne volgen op Twitter
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
