Salman Rushdie’s literair agent heeft bevestigd dat de moedige schrijver het zicht in één oog is kwijtgeraakt en een hand niet meer kan gebruiken na een gewelddadige aanslag. De aanslag werd gepleegd op het moment dat Rushdie zou beginnen aan zijn lezing op een symposium over de bescherming van vervolgde schrijvers.
De aanslag in New York, op 12 augustus 2022, maakt opnieuw grimmig voelbaar dat het zelfs tientallen jaren na Khomeini’s fatwa tegen Rushdie en zijn boek De Duivelsverzen voor de schrijver nog steeds niet veilig is om te schrijven en spreken.
Na al die jaren is het nog steeds niet te bevatten dat iemand, waar dan ook, kan worden aangevallen of vermoord om diens woorden en meningsuiting. En niet te bevatten dat het voor veel mensen blijkbaar genoeg is om een aanslag op iemands leven te rechtvaardigen als men zich beledigd of gekwetst voelt, of als men vindt dat gedane uitspraken ‘islamofobisch’ zijn.
In deze wereld op zijn kop gelden woorden als schadelijk en is geweld te rechtvaardigen. Het is het eeuwenoude victim blaming: het verdedigt de machthebbers, ten koste van iedereen die heilige huisjes en taboes bevraagt, en die het waagt om anders te denken.
Het is om woedend van te worden dat – na al die jaren – degenen die deze gewelddadige bedreigingen uiten of steunen daar nauwelijks gevolgen van ondervinden, hoewel aanzetten tot moord toch echt strafbaar is.
Een voorbeeld. Iqbal Sacranie [toentertijd secretaris-generaal van de Muslim Council of Britain, red.] deed de uitspraak “de dood is, misschien, wat te makkelijk voor [Rushdie]”. Hij werd in 1999 onderscheiden met de Order of the British Empire en in 2005 geridderd.
Intussen reizen functionarissen van het islamitische regime van Iran ongestoord rond zonder enige zorg om vervolging. Slechts enkele dagen nadat Irans moraliteitspolitie Mahsa Amini doodsloeg om het ‘incorrect dragen van de hijab’, kreeg president Ebrahim Raisa een visum om de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties toe te spreken – in New York, nog wel. Het Iraanse regime, een regime dat vrouwen vermoordt, zit zelfs in de VN Commissie voor Vrouwenrechten.
Sinds het bezoek van Raisi aan de VN zijn nog veel meer demonstranten geslagen, verdwenen en vermoord. Volgens mensenrechtenorganisaties zijn er meer dan 300 demonstranten * gedood, waaronder veel kinderen. De echte aantallen liggen veel hoger. Meer dan 14.000 demonstranten zijn gearresteerd, onder wie ook de twee vrouwelijke journalisten die als eersten het nieuws brachten over de dood van Mahsa Amini. Een functionaris van het regime heeft verklaard dat de gemiddelde leeftijd van de gearresteerden 15 jaar is. Meer dan 1000 demonstranten zijn al aangeklaagd in korte schijnprocessen. Een aantal van hen is ter dood veroordeeld wegens ‘vijandschap tegen God’.
Het directe verband tussen de decennia van bedreigingen en geweld tegen Salman Rushdie en het geweld en bedreigingen tegen hele generaties mannen en vrouwen in Iran is overduidelijk. En dat is het islamitische regime van Iran dat nu geconfronteerd wordt met een vrouwenrevolutie die voor eens en voor altijd een eind wil maken aan de theocratie.
De hoofddoek. die vanaf de verplichting ervan het meest zichtbare symbool van het islamitische bewind is geweest, is nu het doelwit en het symbool van een revolutie van vrouwen, aangevoerd door een moedige Generatie Z die weigert nog te buigen en die geen illusies koestert over het islamitische bewind. Hun meest gehoorde slogans zijn “Vrouw, Leven, Vrijheid”; “Wij willen geen islamitische staat”; en “Wij willen geen anti-vrouw-staat”.
Net zoals de opkomst van het islamitische regime in Iran gepaard ging met een gelijktijdige opkomst van fundamentalisme wereldwijd, zo zal het einde van het regime door een vrouwenrevolutie een nieuwe morgen inluiden in Iran, het Midden-Oosten en de wereld. Dit regime ving aan met het verplichten van de hoofddoek, en dwong dat af door aanvallen met bijtend zuur in het gezicht en ander geweld. Het regime zal ten onder gaan door vrije vrouwen die hun hoofddoek afleggen en verbranden.
Ondanks de aanhoudende protesten in de straten van Iran en over de hele wereld, gaan westerse regeringen gewoon door, business as usual, en uiten ze alleen wat holle veroordelingen. Druk op westerse regeringen om de betrekkingen te verbreken met dit regime van sekse-apartheid is een van de belangrijkste manieren waarop seculiere en vrijzinnige mensen de revolutie van de vrouwen én moedige dissidenten als Rushdie kunnen helpen.
Een spandoek bij een demonstratie vatte het volmaakt samen: “Wereldleiders: de vrouwen van Iran hebben jullie niet nodig om ze te redden. Zij hebben alleen maar nodig dat jullie ophouden met het beschermen van hun moordenaars”.
In 2006 tekenden twaalf schrijvers (waaronder Rushdie en ik) een Manifest tegen Totalitarisme, dat stelde:
“Wij weigeren onze kritische geest te verloochenen uit angst om beschuldigd te worden van ‘islamofobie’, een akelig concept dat kritiek op islam verwart met stigmatisering van gelovigen.
“Wij verdedigen de universele geldigheid van vrijheid van meningsuiting, zo dat een kritische geest kan leven in elk werelddeel, tegen elke misstand en ieder dogma.
“Wij doen een oproep aan allen die de democratie lief is en aan alle vrije geesten in elk land, zodat onze eeuw er een van licht mag worden, niet van duisternis.”
De protesten in Iran geven ons de ruimte om ons een ander Iran voor te stellen, en een wereld vrij van fundamentalisme. Als we die steunen, als we verdedigen en beschermen wat er bereikt wordt, kunnen wij eraan bijdragen dat deze eeuw er een zal zijn “van licht, niet van duisternis.”
——-
Dit artikel werd eerder gepubliceerd bij National Secularism Society. Met toestemming van, en dank aan, Maryam Namazie vertaald door Marieke Hoogwout en hier gepubliceerd voor Vrij Links.
*Het artikel verscheen in het Engels op 8 november 2022. Het aantal gearresteerde en gedode burgers is sindsdien helaas alleen maar gestegen. Onder meer Amnesty International voert veel actie voor demonstranten in Iran.
Fotograaf: Ale_Mi via Depositphotos
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
