Het was voor mij geen verrassing dat de PVV en NSC zo groot werden en dat zowel de gevestigde orde als wat voor links doorgaat nogmaals zetels inleverde. Veel bekenden van mij maar ook onbekenden moeten echt bijkomen van de schok, huilen om ‘racistisch’ Nederland en begrijpen er niks van. Hoe kan je nou op de PVV stemmen? En NSC is ook hartstikke rechts!
Financieel geograaf Ewald Engelen legt vrij duidelijk vingers op zere plekken in zijn nieuwe boek: Boze burgers en boeren. Hij benoemt veel zaken waar je als hoogopgeleide stedeling geen last van hebt en die je dus niet ziet of, veel erger nog, weigert te erkennen. Dan zit je namelijk in je eigen veilige bubbel en praat je niet met mensen die niet hetzelfde zijn als jij. Je hebt geen last van een tochtige sociale huurwoning, de Toeslagenaffaire, of moeite om de hele maand eten op tafel te zetten terwijl je een nulurencontract hebt. Daarom zou het geen kwaad kunnen wanneer hoogopgeleide stedelingen zijn nieuwe boek lezen.
Met zijn bevlogen schrijfstijl weet Engelen je mee te nemen in de naoorlogse geschiedenis van de boeren in Nederland. De hongerjaren tijdens de Tweede Wereldoorlog wilde Nederland nooit meer. Door de ruilverkaveling en dus schaalvergroting van toenmalig minister van Landbouw Sicco Mansholt ontwikkelde de landbouw en veeteelt zich tot het huidige industrieel complex. Hij was het in de jaren 70 echter alweer eens met de club van Rome die waarschuwde dat groei ook milieu, natuur en dierenwelzijn kapot kon maken en dus een negatief effect kan hebben op menselijk welzijn. Engelen beschrijft duidelijk hoe het zo gekomen is dat de boer min of meer gedwongen geïndustrialiseerd is en dat we allang wisten dat er iets anders zou moeten om ons land leefbaar te houden.
Nu is Engelen al sinds jaar en dag een pleitbezorger voor natuur- en dierenwelzijn, maar hij legt ook haarfijn uit hoe het komt dat mensen waarvan je zou verwachten dat ze links stemmen, toch voor NSC, PVV of BBB gekozen hebben. Bijvoorbeeld de dorpelingen die alle faciliteiten van huisarts tot school zien verdwijnen, huurders die de energiekosten niet kunnen opbrengen, mensen die zo hun twijfels hebben bij het coronabeleid of de slachtoffers van de Toeslagenaffaire.
Het is begrijpelijk dat bijvoorbeeld mensen in de queer community boos zijn op de PVV-stemmers. Queers zijn hard aan het vechten voor hun eigen rechten en partijen op rechts doen daar nou niet echt aan mee. Zo heeft de PVV bijvoorbeeld een motie ingediend ten behoeve van het weren van lhbti+, gender, ras, kleur en afkomst als onderwerp in het primair onderwijs.
Identitaire thema’s brengen echter geen brood op de plank, geen beter geïsoleerd huurhuis of een goede afwikkeling van de aardbevingsschade in Groningen. Door de hoge arbeids- en opleidingsimmigratie en de komst van vluchtelingen voelen mensen zich in het nauw gedreven. Dit soort zorgen zijn redenen dat er op BBB, PVV en NSC gestemd is.
Als partijen als D66 en GroenLinks-PvdA dan te pas en te onpas met identitaire thema’s strooien, rijk en arm over een kam scheren (‘we worden allemaal een beetje armer’, zei Sigrid Kaag) en niks te bieden hebben voor de echt hardwerkende Nederlanders zoals de zorgmedewerker, politieagent, supermarkt- en distributiemedewerker… Tja, waar moeten zij dan heen met hun stem?
De gevestigde partijen komen al zeker twintig jaar niet meer voor hen op. Ondertussen zijn deze stemmers steeds slechter af in het dagelijkse leven. Willen deze partijen een verdere decimering voorkomen, doen ze er goed aan om Boze burgers en boeren te lezen.
Boze burgers en boeren
Ewald Engelen
159 pagina’s
€ 21,99 paperback, €12,50 ebook
Bot uitgevers
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
