Er voltrekt zich op dit moment een stille ramp in Nederland. Gemeenten en provincies maken serieus werk van de energietransitie. En het ruimtegebrek in Nederland wordt steeds nijpender. Natuur en landbouwgrondmoeten plaatsmaken voor windmolens en zonneparken. Ons landschap heeft hier echter onder te lijden. Toch is de oplossing voor ons klimaatprobleem al decennia voorhanden: kernenergie.
Zelfvoorzienend
In de gemeente Deventer maak ik als raadslid van dichtbij mee wat de uitwerking is van de hang naar duurzaamheid. Tien jaar geleden besloot de gemeenteraad om in 2030 energieneutraal te zijn. Veel gemeenten zitten op deze lijn. Dit klinkt heel sympathiek. Maar in feite betekent dit dat we binnen onze gemeentegrenzen net zo veel duurzame energie gaan opwekken als we (inwoners en bedrijven) in totaal verbruiken. De gemeente wordt als het ware zelfvoorzienend in haar energieverbruik. Dit alleen al is een vrij opmerkelijk uitgangspunt. Deventer ligt niet in op een plek waar het hard waait, de zon vaak schijnt en de rivier stroomt te traag om er iets mee te kunnen. Bovendien, het klimaat trekt zich niets aan van gemeentegrenzen.
1.600 voetbalvelden
Om toch energieneutraal te kunnen zijn in 2030, is met de huidige stand van de techniek een enorm gebruik van onze ruimte en ons landschap nodig. In een uitgewerkt scenario is sprake van 800 hectare (1.600 voetbalvelden) aan zonnepanelen. Voor elke m2 aan bebouwing is 1,5 m2 zonnepaneel nodig. Voor zonneparken geldt dat een minimale schaalgrootte nodig is om rendabel te zijn. Het grootste deel van de benodigde 800 hectare zal dus in het buitengebied worden geplaatst. Ruimte voor agrarisch gebruik, natuur, woningbouw en andere ontwikkelingen zal er straks niet meer zijn. Deze is immers gereserveerd voor zonnepanelen.
Impact
De energietransitie heeft een grote impact op het ruimtegebruik en de ruimtelijke kwaliteit. Toegegeven, in de gemeente Noordoostpolder zal een trits windturbines of groot zonneveld waarschijnlijk minder pijn doen dan in het lieflijke Deventer en haar lommerrijke buitengebied. Maar het punt blijft overeind dat windmolens en zonneparken een grote wissel trekken op landschap, mens, plant en dier. Niet voor niets staat bijvoorbeeld Natuurmonumenten zeer kritisch ten opzichte van grootschalige zonneparken. De Vogelbescherming wijst grote delen van Deventer aan als ‘hoogste risico’ voor vogels op haar Windmolenrisicokaart.
Biomassa
Het tij keert voor een voor de hand liggende duurzame vormen van energieopwekking: de biomassacentrales. Op papier leidt biomassa tot een reductie (op korte termijn) van CO2, maar in de praktijk verstook je op industriële schaal houtpellets afkomstig uit bossen in de Baltische staten en Canada. Ook over windmolens en zonneparken bestaan twijfels. De technische levensduur van een windmolen is vrij kort (20 jaar), de economische levensduur soms nog korter (10 jaar). Het waait niet elke dag en er zijn dagen dat de zon zich niet laat zien. Voor die momenten is een backup nodig (gasturbines, steenkoolcentrale). Complicerende factor is dat het huidige net de pieken en dalen niet kan opvangen. De productie van windmolens en zonnepanelen is daarnaast zeer milieubelastend.
Kernenergie
Waarom kernenergie geen serieuze optie is in onze zoektocht naar schone energie is mij een raadsel. Kernenergie is zeer betrouwbaar, heeft een minimale impact op landschap en de omgeving, is zeer veilig en zeer schoon. Bij de opwekking van kernenergie komen geen CO2 en andere broeikasgassen vrij. Vergelijk de uitstoot aan CO2 per hoofd van de bevolking tussen Frankrijk (4,57 ton per hoofd) en Duitsland (8,89 ton per hoofd). De belangrijkste verklaring: Frankrijk gebruikt op grote schaal kerncentrales, Duitsland niet. Sterker nog, Duitslands uitstoot steeg sterk door de sluiting van kerncentrales en de groene wende van Merkel. Uranium is een relatief goedkope grondstof. Het komt over de hele wereld voor en dat maakt Nederland onafhankelijk van schurkenstaten en bedenkelijke regimes. Vergelijk dat met de milieuschade en mensenrechtenschendingen die komen kijken bij de grondstofwinning van windmolens en zonnepanelen.
Bad press
Kernenergie heeft ongelooflijk te lijden onder een slecht imago. Door films, boeken, tv series, comics, zelfs een onschuldige tekenfilmserie als The Simpsons. De associatie tussen atoombom en kernenergie helpt ook niet bepaald mee. Ook milieuorganisaties hebben vuile handen en de irreële angst van mensen voor kernenergie gevoed. Nepnieuws in optima forma. Een en ander heeft veel weg van de rol die Greenpeace heeft gevoerd in de publieke opinie rondom genetisch gemodificeerde gewassen. Ook slimme mensen die beter moeten weten, beginnen bij kerncentrales gelijk over lichtgevende zombievissen in Fukushima en de nucleaire slachting in Tsjernobyl. Dat er in Fukushima welgeteld 0 dodelijke slachtoffers vielen en in Tsjernobyl 74, zet zaken in een ander perspectief. Uiteraard is elk dodelijk slachtoffer er 1 te veel, maar vergelijk deze aantallen eens met de naar schatting 7 miljoen mensen die jaarlijks overlijden aan de gevolgen van luchtvervuiling. Van alle energiebronnen is kernenergie voor de mens veruit het minst schadelijk.
Duur-zaam
Ja, een kerncentrale is duur, heel duur. Een nieuwe centrale kost naar schatting 10 miljard euro en de kosten per megawatt liggen 2 tot 3 keer hoger dan die van windmolens op land. Maar daar krijg je veel voor terug: 100% uitstootvrije energie, betrouwbaar, veilig, schoon. En ons landschap blijft intact, de ruimte beschikbaar voor wat wij belangrijk vinden: natuur, agrarische gronden, recreatie, woningbouw. Het is nog niet te laat om de ramp die zich onder de groene vlag en vol goede bedoelingen voltrekt af te wenden. Maar de tijd tikt. Overwint het verstand of laat u zich liever leiden door fictie en de tegenstrijdige belangen van milieulobby en energiereuzen?
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
