De Tweede Kamerverkiezingen staan nu pal voor de deur dus daar is hij: de definitieve Vrij Links Kieslijst! Waar je ook zit op het politieke spectrum, nu weet je wie jij je progressieve, seculiere, vrijzinnige stem kunt geven. Wie staat er op nummer 1? Wie zijn verrassende nieuwkomers? En waarom is deze lijst eigenlijk zo bijzonder? Dit feest van de democratie is alleen compleet met een dosis transparantie, duiding en fun facts. Daar gaan we:
Het concept is inmiddels bekend: Vrij Links is geen politieke partij en doet niet mee aan de verkiezingen, maar we vinden er wel van alles van. Onze kieslijst is een schaduwlijst van politici, afkomstig uit allerlei partijen, die van ons een Vrij Links-stempel hebben gekregen. Daarmee kun je de komende week met jouw voorkeursstem een signaal afgeven. In aanloop naar deze definitieve lijst kwamen de afgelopen maanden periodiek concept-lijsten uit op ons platform, plus een serie interviews met politici op de lijst.
Maar hoe kom je als politicus aan Vrij Linkse goedkeuring? Zo breed en meerstemmig als Vrij Links is, zo breed en meerstemmig kunnen de redenen hiervoor zijn. Of het nu is omdat iemand opkomt voor individuele vrijheid of voor vrije kunst, oog heeft voor minderheden binnen minderheden of zich de afgelopen jaren goed heeft laten zien op andere Vrij Linkse dossiers; kan allemaal reden zijn voor een Vrij Linkse pluim. Altijd binnen onze progressieve, vrijzinnige, seculiere waarden.
Vrij, links en puur objectief
Een klein redactieteam heeft achter de schermen een grote hand gehad in de keuzes: door de actualiteit te volgen, profielen te schetsen en social media verledens door te spitten op koeien in sloten en skeletten in kasten. (En dat helemaal zonder subsidie of (on)gewenste beïnvloeding uit (on)vrije landen!) Zoiets kun je natuurlijk niet alleen aan een engrechtse club als Vrij Links over laten, vandaar dat ook júllie input meetelde. Iedereen kon kandidaten nomineren, diskwalificeren, omhoog- en omlaagstemmen. En daar is massaal gehoor aan gegeven. Wij ontvingen talloze inzendingen waarvan het overgrote deel bloedje serieus en uitstekend gemotiveerd.
Ook de politici zelf deden hard mee om naar een hoger plekje te hengelen of de kieslijst onder de aandacht te brengen. Zo toonden Femke Merel van Kooten-Arissen (Splinter), Mohammed Mohandis (PvdA), Nevin Özütok (GroenLinks), Zohair el Yassini (VVD), Jasper van Dijk en Sunita Biharie (SP) zich verheugd met hun nominaties, en was ook onze lijstduwer Boris van der Ham (D66) aangenaam verrast; eventueel kritische noten werden sportief en vrolijk geïncasseerd.
Jan-Bert Vroege (D66) was ‘vereerd’, maar moest aan zijn browsertab te zien toch nog wel even googelen wat regressief nou eigenlijk betekende. Peter Kwint (SP) kon zoals velen met hem lachen om het goed verstopte grapje over Pieter Omtzigt. Fabian van Hal (Splinter) gebruikte zijn nominatie om zijn eigen campagne lekker mee op te pimpen. Sommige politici waagden zich voor een plekje op de lijst zelfs aan gelobby achter de schermen (proberen mag), verzochten ons een betere profielfoto te gebruiken (wij zijn de kwaadste niet) of stuurden een schaamteloos moedige inzending in vanuit de partij zelf (hoi PR-persoon!).
Wie er een blauwtje liepen
Boris Johnson, ‘Tjerrebeer’ en ‘Marc’ Rutte zullen teleurgesteld zijn dat ze de lijst niet gehaald hebben, want werden wel genoemd. Nice try mensen, maar zij én andere inzendingen zijn gewoon niet Vrij Links genoeg. En dan was er nog de categorie mensen die simpelweg niet op een lijst voor de verkiezingen staan (sorry Dominee Gremdaat, sorry Hans Teeuwen). Voor een stemhulp is het natuurlijk wel handig als iedereen op de lijst ook echt gekozen kan worden. Uitgezonderd de bekende volkszanger en onze lijstduwer Boris van der Ham en Jan Bert Vroege die alleen lokaal verkiesbaar is.
Wat opvalt bij de vele inzendingen is dat de progressieve politicus bij allerlei partijen gevonden kan worden. Zo is Meryem Çimen de reden dat D66 uiteindelijk toch nog een verkiesbaar plekje heeft weten te veroveren. De progressieve, vrijzinnige politicus is ook te vinden bij nieuwe partijen zoals Splinter en Volt. Die moeten zich deels nog bewijzen, maar we gunnen ze die kans.
Naast vrijzinnigheid werden politici ook vaak genoemd vanwege hun integriteit en politieke kunde, ook als ze niet per se zo vrij of links waren. Zo is Pieter Omtzigt (CDA) bijvoorbeeld in de lijst terecht gekomen, en er tussentijds weer even uit gezakt, terwijl Renske Leijten (SP) comfortabel hoog is blijven staan. En terecht: Kees van der Staaij kan ook genoemd worden om zijn oprechtheid en vakkennis, maar op een lijst van seculiere, Vrij Linkse politici hoort hij natuurlijk niet thuis.
Koplopers en ‘ook goed bezig’
Maar waar zitten nu de meeste linkse en vrije politici? Kijken we naar de partijen waar ze uit komen, dan zijn Splinter en de SP toch wel de uitschieters die consistent de top gevuld hebben. Ook in de eindlijst bezetten zij de eerste vier posities en kunnen als terechte winnaars worden aangemerkt. Hoewel ook bij de PvdA, GroenLinks en D66 uitstekende, vrijzinnige politici te vinden zijn, worden de regressieve kantjes van die partijen minder gewaardeerd. Jullie feedback hierover sprak boekdelen.
Om sommige politici nog iets beter te leren kennen, heeft onze redactie een vijftal interviews afgenomen met politici van verschillende partijen. Namelijk met Meryem Çimen (D66), Jasper van Dijk (SP), Nevin Özütok (GroenLinks) Fabian van Hal (Spinter) en Mohammed Mohandis (PvdA). In ieder interview werd een set vaste vragen over inviduele vrijheid, artikel 23, kwetsende kunst, corona en de lockdown aangevuld met persoonlijke vragen om een duidelijk beeld te schetsen van hoe Vrij Links deze kandidaten zich opstellen.
De Vrij Links Kieslijst en de interviews werden ook genoemd in andere media, namelijk in de NRC, het FD, op GeenStijl, en door politieke junkies als Elif Isitman, Jonathan Ursem en Martin Volder. Op social media werd de Vrij Links Kieslijst bij iedere update gretig gedeeld en becommentarieerd. De Vrij Links Kieslijst belandde ook in de Campagnewatch van NRC’s nieuwsbrief De Haagse Stemming: “GroenLinks-kandidaat Nevin Özütok, die laag terugkeert op de nieuwe kandidatenlijst, spreekt zich in een opvallend interview met platform Vrij Links openhartig uit over de nummer negen, Kauthar Bouchallikht en haar partij: “Toen ik een gesluierde vrouw zo hoog op de lijst zag, was mijn eerste gedachte dat ik het natuurlijker zou vinden om dat op de lijst van het CDA of de ChristenUnie te zien”. Zo kregen sommige partijen of personen niet op onze lijst, toch nog een beetje aandacht.
Het dream team van Vrij Linkse kiezers
Maar het grootste succes van de Vrij Links Kieslijst is misschien wel de brede en waardengedreven benadering. Talloze reacties hebben we binnengekregen van mensen die de lijst als een ‘dream team’ benoemen en vele lezers hebben ons toevertrouwd dat de interviews hebben geholpen bij het in het vizier krijgen van nieuwe mensen en zelfs bij het maken van een stemkeuze.
Natuurlijk mag het vrijzinnige geluid in het publieke debat nog veel steviger verankerd raken, maar gelukkig zijn er deze verkiezingen genoeg politici te vinden om samen een vrijzinnig blok van belang te kunnen zijn. Die vrijzinnigheid moet dan alleen niet verloren raken binnen het stramien van hun partijen. Een stem op de juiste kandidaat kan echter zomaar het signaal zijn voor een partij dat een écht progressief, seculier en vrijzinnig geluid nu precies is waar velen naar op zoek zijn.
Wij wensen jullie alle succes en plezier met deze definitieve Vrij Links Kieslijst. Wie weet: met een beetje geluk én jouw stem, is Vrij Links na de verkiezingen zomaar ineens een van de grootste ‘partijen’ in de Tweede Kamer.
De definitieve Vrij Links Kieslijst 2021: bekijk ‘m hier.
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
