Nu overal fel-oranje hitteplannen in werking treden, is het zaak om dit weekend vooral kalm aan te doen. In je hangmat, op het terras met een koud biertje, of gestrekt in geboortekostuum aan de infinity pool – deze losjes aangeboden Vrij Linkse leestips die we onder verschillende redactieleden hebben verzameld, houden je geest fris en je hoofd koel.
Twaalf verhalen uit de rijke, weelderige diversiteit van culturen en religieuze gebruiken die schuilgaan achter het onredelijk uniforme label ‘de’ Nederlandse moslimgemeenschap, verteld door mannen en vrouwen met een Marokkaanse, Afghaanse, Somalische, Egyptische, Turkse, Koerdische of Pakistaanse achtergrond. Soms heel pijnlijk, over regels en sociale dwang die mensen insnoeren; soms tegelijk ook heel troostrijk, over de saamhorigheid van rituelen en een familieband die sterk blijft ondanks andere keuzes.
Nieuwe Vrijdenkers, Boris van der Ham en Rachid Benhammou, € 19,99 (Prometheus)
Links-progressieve sociologe Arlie Hochschild stapte uit haar Californische, kosmopolitische bubbel vol gelijkgestemden en trok vijf jaar op met haar rechtse landgenoten in Louisiana, een van de armste en meest conservatieve staten van Amerika. Ze raakte voor het eerst bevriend met rechtse landgenoten uit een volledig andere wereld en probeerde te begrijpen waarom zij, ogenschijnlijk tegen hun eigen belangen in, stemmen op politici als Donald Trump. Aanrader voor iedereen die temidden van alle polarisatie wil invoelen waarom mensen zich verzetten tegen precies dat beleid waarvan progressieve politici denken dat die kiezers het zouden omarmen …
Vreemdelingen in hun eigen land, Arlie Russell Hochschild,€ 24,99 (Amsterdam University Press)
Steven Pinkers pleidooi voor de rede, wetenschap, humanisme en vooruitgang. Pinker zet een krachtig positief weerwoord tegenover het trending doemdenken over de toestand van de wereld. De feiten laten zien dat we met zijn allen op een prachtige weg omhoog zijn, zegt Pinker, en zo kunnen we ook doorgaan. Daarvoor moeten we wel bereid zijn ons te blijven inzetten voor – en mét – de middelen die ons die vooruitgang hebben gebracht: de idealen van de Verlichting.
Enlightenment Now, Steven Pinker, € 14,99 (Viking)
Verlichting Nu (verschijnt oktober 2018 bij Atlas Contact)
Een zo op het oog wat ongezellig boek voor je vakantie, dat echter rake vragen stelt over de macht die we hebben weggegeven aan grote tech bedrijven (Facebook en Cambridge Analytica, anyone?). Jamie Bartlett (@JamieJBartlett) is een tech-blogger die al een aantal boeken op zijn naam heeft staan op het gebied van nieuwe technologie. Hier beschrijft hij hoe het internet en sociale media onze manier van democratie beleven radicaal hebben veranderd. In zes hoofdstukken behandelt hij daarna de fundamenten van onze democratie in de tijd van internet, en hoe we ons als burgers kunnen wapenen in de strijd tegen de steeds machtigere algoritmes van Google en Facebook.
The People vs Tech, Jamie Bartlett, € 10,99 (Ebury)
Zijn atheïsme en ongeloof begonnen met de Verlichting? Welnee, de Grieken twijfelden al aan het bestaan van goden. Hemelbestormers is meer dan een geschiedschrijving van een docent oud-Grieks. Tim Whitmarsh laat zien dat de geschiedenis, zoals zo vaak, wordt geschreven door de winnaars: de historie van ongeloof wordt consistent uitgewist. Maar atheïsme kan niet gezien worden als ‘onbelangrijke modegril’ als het altijd en overal bestaan heeft. ‘Een uitvoerige geschiedenis van het atheïsme is dus ook een kwestie van mensenrechten’, schrijft Whitmarsh, ‘hierbij gaat het erom atheïsten te erkennen als echte mensen die we met respect en tolerantie moeten bejegenen, en die de kans moeten krijgen om in veiligheid te leven.’
Hemelbestormers, Tim Whitmarsh, € 23,99 / outletactie € 7,90 (Ambo Anthos)
Fascinerende autobiografie van de Algerijnse Fadhma Aïth Mansour Amrouche (1882-1967). Ze wordt geboren als buitenechtelijk kind in een Kabylisch bergdorp en voor haar veiligheid door haar moeder enkele jaren naar een christelijk Frans internaat gezonden. Amrouche vertelt over het leven in Kabylië en Tunis onder de Franse kolonisator; over de oude gebruiken, het leven en de natuur, en familie. Amrouche was moeder van acht kinderen, onder wie de auteur Jean Amrouche en de schrijfster en zangeres Taos Amrouche.
De geschiedenis van mijn leven, Fadhma Aïth Mansour Amrouche, € 19,95 (negende deel in de Berber Bibliotheek, uitgeverij Jurgen Maas)
Sinds de aanslagen op Charlie Hebdo staat de discussie over vrijheid van meningsuiting in Europa op scherp. Op Amerikaanse campussen eisen studenten safe spaces en stickers met trigger warnings op boeken met mogelijkerwijs kwetsende passages. Brengt die angst om iemand te ‘beledigen’ de vrijheid van meningsuiting in gevaar? Mick Hume, een ‘ouwe marxist’ zoals hij zichzelf noemt, houdt een vlijmscherp en gloedvol betoog vóór free speech als het onmisbare fundament onder al onze andere vrijheden.
Trigger Warning, Mick Hume, € 7,99 (Harper Collins)
Timothy Garton Ash benadert vrije meningsuiting globaal. Dat moet ook wel, want in onze constant in verbinding staande ‘cosmopolis’ hebben lokale wetten steeds minder zin. Een tekening in Denemarken kan immers vele kilometers verderop doden tot gevolg hebben. Maar als we ons door alle particuliere gevoeligheden laten leiden, blijft er vrij weinig over. Daarom is hij in 2011, in samenwerking met de Universiteit van Oxford, een website begonnen: freespeechdebate.com. Hier worden praktijkvoorbeelden bestudeerd en discussies gevoerd in 13 talen met deelnemers wereldwijd, georganiseerd rond tien principes voor vrije meningsuiting voor een verbonden wereld. Westers imperialisme? Nee. Garton Ash beschrijft uitgebreid de principes en praktijkvoorbeelden in Free Speech, waarmee hij laat zien dat vrije meningsuiting altijd en overal van groot belang is geweest – en dat de discussie erover nooit simpele antwoorden op zal leveren.
Free Speech, Timothy Garton Ash, € 28,99 (Atlantic Books)
Dennis Abdelkarim Honing was in de media een van de bekende gezichten van het salafisme in Nederland. In Ongeloofwaardig vertelt hij over zijn bekering naar de islam, hoe hij zichzelf radicaliseerde en uiteindelijk ook weer afscheid nam van het salafisme. De stijl is erg toegankelijk en er zit veel humor in het boek, wat lucht geeft met zo’n zwaar onderwerp. Honing rekent af met vooroordelen dat uitsluiting en sociaal-economische achterstand een primaire factor zouden zijn voor iemands radicalisering. Maar hij legt in zijn verhaal ook pijnlijk scherp bloot waarom tien jaar islamdebat en overheidsbeleid niets hebben geholpen, en zelfs averechts hebben gewerkt.
Ongeloofwaardig, Dennis Abdelkarim Honing en Nikki Sterkenburg, € 19,99 (Querido)
De meeste mensen willen graag iets goeds doen voor de wereld en we steken daar, vanuit emotie en aannames, veel tijd, geld en energie in. Maar maken we vanuit louter emotie ook echt een verschil? William MacAskill demonstreert dat het helaas vaak heel weinig oplevert en soms zelfs ronduit schadelijk kan zijn. Hij laat in dit boek zien hoe je je hart én je hoofd (en vooral ook de feiten) kunt gebruiken om ‘effectief altruïstisch’ te zijn. En dat er dan ongelooflijk veel mogelijk is.
Doing good better, William MacAskill, € 10,99 (Guardian Faber)
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
