Moeten progressieven het onderwerp nationalisme meer naar zich toe trekken? Het debat maakt in ieder geval één ding duidelijk: er wordt nogal wat geborreld in Nederland.
GroenLinks-Kamerlid Zihni Özdil hekelt vandaag in NRC de uitspraken van minister Blok die eerder deze week door tv-programma ZEMBLA naar buiten zijn gebracht. Op een bijeenkomst van Nederlanders die voor buitenlandse organisaties werken, stelde de minister van Buitenlandse Zaken dat hij geen vreedzame ‘multi-etnische of multiculturele samenleving’ kent – tenminste, niet eentje ‘waar de oorspronkelijke bevolking nog woont’.
Hoewel Özdil de woorden van Blok verwerpt – ‘Zo schoffeert hij Nederlanders die er uitzien zoals ik, en neemt hij ook nog even een loopje met de waarheid, onze vaderlandse geschiedenis en onze nationale eigenheid’ – pleit hij er wel voor dat progressieven de ‘hunkering naar een collectieve identiteit’ serieus nemen; ‘Nederland is veel te waardevol om over te leveren aan holle rechts-populistische borrelpraat.’
Misschien vat Özdil met dat laatste woord per ongeluk wel onze collectieve identiteit samen. Dat blijkt uit de column van Eddy Terstall, vandaag op RTL Z . Eddy zat gisteravond namelijk ‘met twee Berbervrienden aan de ricard’. Borrelpraat dus. En ook zij hadden het over de uitspraken van Blok: ‘Was hij dronken?’, wat weer aanleiding bood tot een discussie over de nationale identiteit.
Terstall spreekt het liefst over ‘patriottisme’, want zo schrijft hij: ‘Nationalisme heeft een etnische bijklank. Natiestaat. Blut und Boden bijna’. Daarentegen is patriottisme ‘de dankbaarheid over verworvenheden. Het zich scharen achter waarden.’ Dat had hij Özdil ook al verteld …
‘Onlangs op een terras’.
Want de vrijheden die we hebben – ‘persoonlijke vrijheid, rechtsstaat, vrije pers, vrije verkiezingen’ – maken ons land misschien nog niet perfect, maar ze schelen wel … eh … een slok op een borrel? Of, in de woorden van Terstall: ‘Je kunt het glas als halfvol of halfleeg zien’.
Werken aan een collectief, open, multi-etnisch Nederlanderschap dus, waarin we vooral de persoonlijke vrijheid voorop stellen. En daar trots op zijn, zo zegt Özdil: ‘Ik weiger mij te schamen dat ik trots ben op Nederland en op de Nederlandse vlag, die voor mij staan voor een inclusief land dat open staat voor iedereen en kansen biedt ongeacht afkomst of identiteit’. Terstall, enigszins onder de invloed van de ricard: ‘Als Zihni dat wil als een vrijzinnige Don Quichot, dan ben ik wel zijn Sancho Panza’.
Maar ja, dan hoor je minister Blok zijn gelijk alweer halen: ‘Zie je wel dat een multi-etnische samenleving niet vreedzaam is! Haal je twee Spanjaarden binnen, gaan ze meteen een beetje vechten tegen onze Nederlandse symbolen bij uitstek, de windmolens!’
Zo schiet het natuurlijk nooit op. Tijd voor een borrel.
Fijn weekend!